Szept, 2025

"Szept" to obraz o wymiarach 60x80 cm z 2025 roku. Autorem pracy jest Andrzej Kielar.

Dzieło zostało wykonane w technikach: akryl, olej. Jest to rodzaj farby opatentowany w Niemczech w 1934 roku, początkowo wykorzystywany w przemyśle i do prac remontowych (malowano nią elewacje budowli w morskim klimacie); jako medium artystyczne rozpowszechnił się od lat 50-tych XX wieku i szybko zyskały popularność ze względu na łatwość operowania nimi, niską cenę, szybki czas schnięcia oraz żywe kolory. Akryle można stosować na dowolnym podłożu – drewnie, metalu, płótnie, papierze, kartonie, szkle. Nie jest to medium wymagające wiedzy i praktyki w takim stopniu, jak ma to w przypadku farb olejnych, dlatego farby akrylowe poleca się początkującym adeptom sztuk pięknych. Akryle pozwalają na nakładanie warstw cienkich, laserunkowych, jak i impastowych. Mogą występować jako płyn lub żel w tubkach. Można spotkać je w twórczości artystycznej Andy’ego Warhole’a, Tadeusza Dominika, Basquiata czy Edwarda Dwurnika. Jest to rodzaj farb malarskich, których składnikami są olej lniany oraz pigment. Technika własnoręcznego przygotowania farb oraz malowania nimi wymaga wiedzy, cierpliwości (obrazy olejne dość długo schną) oraz ćwiczeń; efekt, jaki dzięki nim uzyskany, jest wart tego wysiłku ze względu na dobrą trwałość obrazu oraz świetlistość kolorów. Farby olejne mają długą historię, która w przypadku Europy sięga XV wieku. Pierwszymi artystami, którzy zaczęli posługiwać się olejami na desce byli artyści flamandzcy i holenderscy, tacy jak Jan van Eyck oraz Rogier van der Weyden, którzy posługiwali się techniką laserunkową (nakładali półprzezroczyste, cienkie warstwy olejne na monochromatyczną podmalówkę, wzmacniając niektóre tony). W XVII wieku modna była technika alla prima, malowania „od razu”, często mieszając farby olejne na płótnie, nakładane impastowo. Zwolennikami takiego wariantu byli Peter Paul Rubens czy Diego Velazquez.

Podłożem tej pracy jest płótno. Jest to tkanina o splocie płóciennym, posiadająca wielorakie zastosowanie. Płótno wykorzystywane jest jako podobrazie malarskie: najpopularniejszymi rodzajami są te wykonane z włókien bawełnianych lub lnianych. Płótno malarskie bywa mocowane na krosnach (drewnianych listwach), tworząc blejtram lub umieszczane na desce drewnianej przy pomocy odpowiedniego kleju. Płótno jest w następnej kolejności gruntowane oraz pokrywane farbą.

Dzieło posiada charakterystyczne cechy utworu dla styli figuratywne, realizm, surrealizm. Sztuką figuratywną jest przede wszystkim realizm, stanowiący dokładnie odzwierciedlenie wizualnych form otaczającej nas rzeczywistości. Powrotem do realizmu okazał się hiperrealizm, będący mistrzowskim, niezwykle szczegółowym odzwierciedleniem rzeczywistości. W latach 20-tych we Francji pod wpływem eksperymentów dadaistycznych oraz psychoanalizy Freuda narodził się Surrealizm, który skupiał się na odkrywaniu zakamarków podświadomości, nawiązywał do rzeczywistości sennej, poszukując w niej logiki nowych światów wewnątrz umysłu ludzkiego.

Tematem tej pracy są człowiek, portret, zwierzę. Człowiek, który jest bez wątpienia najpopularniejszym motywem w sztuce od prehistorii aż do dziś. Postać ludzka występowała w niezliczonych kontekstach artystycznych: jako święty, w kostiumie mitologicznym, w scenach rodzajowych, salonowych, alegorycznych oraz wielu innych. Człowiek zajął również ważne miejsce w sztuce abstrakcyjnej, jednak obiektem zainteresowania stało się jego wnętrze – świadomość oraz percepcja. Portret pojawił się w starożytności, już wtedy podejmując próby psychologicznego ukazania modela. Jako samodzielne dzieło sztuki powrócił dopiero w późnym średniowieczu. Od początku dziejów sztuki pojawiały się one we każdej jej postaci: jako drugoplanowi bohaterowie scen dworskich, a nawet na samodzielnych portretach. Zwierzęta występują jako dekoracyjny motyw na obrazie bądź w krytycznym, zaangażowanym kontekście, jak to miało miejsce np. W twórczości Katarzyny Kozyry.

Wśród gamy kolorystycznej dominuje kolor wielokolorowy. Welobarwne dzieła sztuki warto dopasować do wnętrza tak, by choć jeden kolorystyczny element kompozycji znalazł odzwierciedlenie w elemencie wystroju poza ramami obrazu.

Klimat obrazu opisać mozna jako: melancholia, spokój. Melancholia, która była szczególnie popularna w malarstwie końca XIX wieku, kiedy nasiliły się tendencje dekadenckie oraz katastroficzne. Kompozycje pełne spokoju są pozbawione efektu ruchu i dominuje w nich ohraniczona paleta barw.