Retrospekcja, 2020

"Retrospekcja" - obraz jest dziełem z 2020 roku I charakteryzuje się wymiarem 50x40 cm. Autorem jest Zuzanna Wiśniewska.

Dzieło zostało wykonane w technikach: olej, pastel. Farba olejna to rodzaj farby powstała w wyniku zmieszania pigmentu z olejem roślinnym, często lnianym. Jest to wolnoschnąca technika wymagająca wiedzy, doświadczenia i praktyki. Farby olejne po raz pierwszy pojawiły się w starożytności na Dalekim Wschodzie, ale w Europie rozpowszechniły się w XV wieku, najwcześniej najprawdopodobniej we Flandrii. Szybko zyskały popularność ze względu na różnorodne efekty, które mogły być dzięki nim uzyskane – przede wszystkim świetlistość oraz wyrazistość kolorów. Farba olejna może być kładziona impastami, a więc grubymi warstwami, oraz laserunkowo. Laserunki to półprzezroczyste warstwy farby powstałe w wyniku rozcieńczenia ich dużą ilością odpowiedniego rozpuszczalnika, dzięki którym artysta może zmienić lub wydobyć odpowiedni ton niższych warstw obrazu. Ten klasyczny sposób nakładania cienkich warstw farby olejnej, spotykamy u flamandzkich oraz holenderskich artystów, takich jak Jan van Eyck, Rogier van der Weyden, Jan Vermeer czy Cornelis Gijsbrechts. Inną techniką jest alla prima, a więc nakładanie grubej warstwy farby swobodnym gestem malarskim, czasem bez szkicu przygotowawczego na płótnie, a czasem bazując jedynie na schematycznej kompozycji zaznaczonej pędzlem na podobraziu. Techniką alla prima posługiwał się Peter Paul Rubens oraz Anton van Dyck. Popularność farb olejnych spadła po połowie XX wieku, kiedy wielu artystów zwróciło się ku farbom akrylowym. Jest to technika szczególnie popularna w wieku XVII oraz XIX-tym, posiadająca właściwości medium zarówno malarskiego, jak i rysunkowego. Pastele to kolorowe sztyfty występujące pod postacią mokrą, suchą, olejną, wodną, kredową czy ołówkową. Najczęściej wybieranym podłożem do kompozycji wykonywanych pastelami jest papier, pergamin, płótno i karton. Z uwagi na osypywanie się pasteli z powierzchni podobrazia, obraz należy zabezpieczyć fiksatywą. Wśród twórców wykorzystujących technikę pastelową w swoim warsztacie artystycznym byli portreciści Jean-Étienne Liotard, Rosalba Carriera oraz caravaggionista Maurice Quentin de La Tour. Nowy potencjał pasteli jako techniki szybkiej i łatwo dostępnej odkryli w kolejnym stuleciu impresjoniści i przedstawiciele szkoły z Barbizon. Polscy twórcy pasteli to z kolei Leon Wyczółkowski, Witkacy oraz Stanisław Wyspiański.

Autor pracy wykorzystał jako podłoże płyta. Jest to rodzaj podobrazia, stanowiący najczęstszy wybór artystów obok papieru, deski drewnianej oraz płótna na krosnach. Wśród popularnych rodzajów płyt znajdziemy płyty metalowe, pilśniowe oraz sklejki. Pierwsze z nich, produkowane z cyny, już w XVI wieku były wykorzystywane jako podobrazie polskich portretów trumiennych. Od XIX wieku artyści mogą malować na płytach z miedzi elektrolitycznej oraz nierdzewnego żelaza. Płyty pilśniowe powstają poprzez sklejenie ze sobą pod ciśnieniem włókien wielu gatunków drzew, ułożonych pod różnym kątem, zaś sklejki to płyty wycinane wokół pnia drzewa, łączone za pomocą kleju i prasy.

Artysta wykonał obraz w stylu ekspresjonizm. Przerysowane kompozycje, zniekształcenie przedstawianego świata, zaburzenia proporcji oraz perspektywy dzieła, wykorzystanie twardych linii i kolorów nietypowych dla rzeczywistości to charakterystyczne cechy Ekspresjonizmu.

Tematyka pracy to martwa natura, która pojawiła się w sztuce już w starożytności. Mistrzami martwej natury byli holenderscy malarze XVII wieku, malujący ją w niezliczonych egzemplarzach. Martwe natury chętnie kupowane były przez mieszczaństwo z Haarlemu oraz Delft, w XVII wieku zostały docenione przez kolekcjonerów „stylu holenderskiego”, w tym króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

"Retrospekcja" wyróżnia się paletą kolorów wśród których występują: biały, niebieski. Biały, który w zależności od techniki, nadaje kompozycji świetlistości oraz wzmacnia kontrasty światło-cieniowe. Kolor niebieski uspokaja i odpręża, dlatego zastanówmy się nad umieszczeniem błękitnego dzieła sztuki w naszej sypialni.

Klimat obrazu opisać mozna jako: melancholia, spokój. Melancholia, która była szczególnie popularna w malarstwie końca XIX wieku, kiedy nasiliły się tendencje dekadenckie oraz katastroficzne. Spokój, który związany jest najczęściej z motywami natury bądź abstrakcją w subtelnej gamie kolorystycznej.