Der Blaue Reiter, 1962

Druk: Arte Adrien Maeght, Paris
Wydawca: Maeght Editeur

Grafika o tytule "Der Blaue Reiter" to praca z 1962 roku o wymiarach 53x24 cm. Jej autorem jest Wassily Kandinsky.

Dzieło zostało wykonane w technice litografia. Jest to technika graficzna płaska, którą wynalazł w 1798 roku niemiecki artysta Alois Senefelder. Popularność zdobyła bardzo szybko, bo już na początku XIX-ego wieku. Technika litografii pozwala na osiągnięcie dowolnego efektu końcowego, który może przypominać zarówno malarstwo, jak i rysunek. Czynności, które trzeba wykonać, koncentrują się wokół kamienia litograficznego, stanowiącego matrycę. Kamień ten w pierwszej kolejności należy wypolerować na gładko bądź przetrzeć piaskiem w celu nadania ziarnistej faktury. Kolejny krok polega na stworzeniu na matrycy kompozycji artystycznej tuszem lub kredką oraz pokryciu jej roztworem pigmentu i gumy arabskiej. Części pokryte rysunkiem stają się oleofilowe, zaś niepokryte nim – oleofobowe. Kiedy więc w następnej kolejności kamień pokryjemy wodą i farbą, pigment zwiąże się jedynie z fragmentami rysunkowymi. Końcowym etapem jest przyciśnięcie za pomocą prasy litograficznej zwilżonego papieru, na którym zostanie odbita kompozycja z matrycy.

Autor pracy wykorzystał jako podłoże papier. Papier to jeden z najpopularniejszych mediów wykorzystywanych w warsztacie artystycznym, pozwalający na uzyskanie zróżnicowanych efektów, w zależności od faktury i materiału. Papier o gramaturze 200 g/m2, przeznaczony do malowania na nim farbami akwarelowymi, temperami, gwaszem czy tuszem, powinien mieć zwartą strukturę, odporną na wykonywanie korekt. Istotna też jest jego chłonność, bowiem nie powinien on falować i marszczyć się pod wpływem mokrych farb. Artyści często wybierają papier bezkwasowy, który można przechowywać przez długie lata oraz który cechuje się odpornością na działanie promieni słonecznych. Innym rodzajem papieru jest papier o gramaturze 90 g/m2, przeznaczony do wykonywania szkiców kredkami, pastelami, ołówkiem, węglem, sangwiną czy sepią. Wyróżnia się ziarnistą fakturą, gwarantującą odpowiednią przyczepność pigmentów. Techniki artystyczne wykorzystujące papier jako medium są znane od antyku. W czasach średniowiecza, na szlachetnym, grubym papierze powstawały miniatury zawarte w księgach; tworzono na szkice przygotowawcze oraz pierwsze rysunki architektoniczne. Z czasów renesansu zachowały szkicowniki Leonarda da Vinci czy Michała Anioła, papier stanowił podstawowe narzędzie pomocnicze przy tworzeniu fresków. Ogromną popularność zyskał od XVI wieku, kiedy w powszechnym obiegu znalazły się grafiki. Obecnie prace na papierze są cenione przez kolekcjonerów, zaś w domach aukcyjnych rysunki i ryciny na papierze grupowane są w osobnych katalogach.

Artysta wykonał grafikę w stylach: abstrakcja, ekspresjonizm. Abstrakcja to styl odrzucający zasadę mimesis, a więc naśladownictwa natury. Intencją abstrakcjonistów nie jest odzwierciedlenie rzeczywistości w jej rzeczywistych kształtach, ale przekazywanie abstrakcyjnych pojęć i idei przy pomocy linii i oraz kolorów dzieła malarskiego. Przerysowane kompozycje, zniekształcenie przedstawianego świata, zaburzenia proporcji oraz perspektywy dzieła, wykorzystanie twardych linii i kolorów nietypowych dla rzeczywistości to charakterystyczne cechy Ekspresjonizmu.

Przewodni temat pracy to abstrakcja.

Autor grafiki wykorzystał przy tworzeniu pracy kolory czarny, czerwony, niebieski, wielokolorowy, żółty. Czerń może tworzyć zaskakujące połączenie z czarnym, minimalistycznym wnętrzem bądź działać na zasadzie konstrastu, kiedy wprowadzimy ją do jasnej przestrzeni. Poprzez odpowiedni kontekst czerwień może podkreślać silne emocje, niebezpieczeństwo bądź przyjemność. Wprowadza również dynamikę do kompozycji. Niebieski, który nadaje onirycznego charakteru dziełom sztuki, co tłumaczy częste jego występowanie w pracach surrealistów, np. U Salvadora Dali i Rene Magritte’a. Welobarwne dzieła sztuki warto dopasować do wnętrza tak, by choć jeden kolorystyczny element kompozycji znalazł odzwierciedlenie w elemencie wystroju poza ramami obrazu. W zależności od odcienia, kolor żółty doskonale współgra zarówno z zimnymi, jak i ciepłymi barwami.

Klimat grafiki opisać mozna jako: pasja, spokój. W przypadku pasji, artyści najczęściej stosują ciepłą kolorystykę zdominowaną przez czerwień lub wybierają tematy związane ze sferą uczuciową człowieka. Spokój najlepiej osiągnąć przy pomocy minimalistycznych kompozycji, które cechują ograniczoną paletą kolorystyczną.