Katamaran, 2022

Odbiorca zaproszony jest do podglądania, jakby z zewnątrz, zatrzymanego na chwilę, ulotnego świata. Lecz temat prac jest tylko przestrzenią, narzędziem formalnych poszukiwań estetycznych. 

Szukanie w kompozycji harmonii, usuwanie zbędnych detali, użycie określonych barw, dążenie do syntezy są próbą odnalezienia ogólniejszych zasad. To również postawienie pytania, dlaczego dane miejsce, światło, kolor, kształt wywołują w nas, odbiorcach, wrażenie spokoju. 

Odnajdywanie w estetyce elementów pierwotnych, podstawowych pozwala na nowo odczytywać i rekonstruować otaczającą nas rzeczywistość, a w konsekwencji (być może) ją zrozumieć. 

Obraz o tytule "Katamaran" to praca z 2022 roku o wymiarach 100x80 cm. Jej autorem jest Andrzej Tuźnik.

Praca wykonana została w technice olej. Farba olejna to rodzaj farby powstała w wyniku zmieszania pigmentu z olejem roślinnym, często lnianym. Jest to wolnoschnąca technika wymagająca wiedzy, doświadczenia i praktyki. Farby olejne po raz pierwszy pojawiły się w starożytności na Dalekim Wschodzie, ale w Europie rozpowszechniły się w XV wieku, najwcześniej najprawdopodobniej we Flandrii. Szybko zyskały popularność ze względu na różnorodne efekty, które mogły być dzięki nim uzyskane – przede wszystkim świetlistość oraz wyrazistość kolorów. Farba olejna może być kładziona impastami, a więc grubymi warstwami, oraz laserunkowo. Laserunki to półprzezroczyste warstwy farby powstałe w wyniku rozcieńczenia ich dużą ilością odpowiedniego rozpuszczalnika, dzięki którym artysta może zmienić lub wydobyć odpowiedni ton niższych warstw obrazu. Ten klasyczny sposób nakładania cienkich warstw farby olejnej, spotykamy u flamandzkich oraz holenderskich artystów, takich jak Jan van Eyck, Rogier van der Weyden, Jan Vermeer czy Cornelis Gijsbrechts. Inną techniką jest alla prima, a więc nakładanie grubej warstwy farby swobodnym gestem malarskim, czasem bez szkicu przygotowawczego na płótnie, a czasem bazując jedynie na schematycznej kompozycji zaznaczonej pędzlem na podobraziu. Techniką alla prima posługiwał się Peter Paul Rubens oraz Anton van Dyck. Popularność farb olejnych spadła po połowie XX wieku, kiedy wielu artystów zwróciło się ku farbom akrylowym.

Autor pracy wykorzystał jako podłoże płótno. Jest to rodzaj tkaniny o splocie płóciennym, które charakteryzuje się szerokim zastosowaniem. W przypadku warsztatu artystycznego, płótno występuje w charakterze podobrazia: może zostać rozpięte na listwach drewnianych, tworząc blejtram, lub zostać umieszczone na desce. Kompozycję malarską umieszcza się na płótnie uprzednio zagruntowanym.

Dzieło posiada charakterystyczne cechy utworu dla styli minimalizm, realizm. Jako minimalizm określa się kompozycje malarskie ograniczające rezerwuar środków artystycznych na rzecz prostych, schematycznych kompozycji oraz skromnej gamy kolorystycznej. Jest to kierunek obecny w sztuce od XVII wieku, zaś od lat 70-tych powraca jako hiperrealizm, czyli niezwykle szczegółowe oddanie rzeczywistych form wizualnych.

Tematem tej pracy są architektura, morze, pejzaż. Architektura występowała w sztuce już w czasach starożytnych, kiedy wielkie budowle miejskie przedstawiano głównie w konteście propagandy cesarskiej. Wraz z udoskonaleniem się warszatu artysty w renesansie, została ona poddana prawom perspektywy, tworząc iluzjonistyczne tło dla przedstawień religijnych i mitologicznych. Morze, które od wieków stanowiło główny wątek malarstwa marynistycznego. Spienione fale oraz gra światła i wody była doskonałą okazją do ukazania kunsztu technicznego artystów oraz budowania romantycznego nastroju przygody, niebezpieczeństwa bądź nostalgii. Jednymi z najsłynniejszych marynistów byli Salomon van Ruisdael oraz Iwan Ajwazowski. Klasyczny pejzaż został porzucony przez impresjonistów i postimpresjnistów, którzy zaproponowali nowe spojrzenie na ten motyw. Stał się on wtedy mniej realistyczny, a znacznie bardziej zmodyfikowany pod kątem psychologii twórcy.

Wśród gamy kolorystycznej dominują kolory: biały, beż, niebieski, szary. Kolor ten stanowi uniwersalny element, który nada naszemu wnętrzu minimalistycznego charakteru. Głównym zadaniem beżu jest ocieplenie pracy oraz wprowadzenie aury naturalizmu i elegancji. Niebieski, który dominował w twórczości Picassa w latach 1901-1904, dlatego też ten etap artystyczny nazywa się „Okresem błękitnym”Ulubioną barwą artystów związanych z minimal art oraz sztuką konceptualną był kolor szary. Jest to barwa neutralna, dlatego nie odwracała uwagi od istotnych aspektów moderny: materiału, z którego wykonywano dzieło oraz zapisu procesu twórczego.

Klimat obrazu opisać mozna jako spokój. Spokój najlepiej osiągnąć przy pomocy minimalistycznych kompozycji, które cechują ograniczoną paletą kolorystyczną.