“Włosy dybam”, 2003

Rysunek graficzny: “Włosy dybam”
Technika: ołówki, akwarela, tusz. Rozmiar: 210?282?? (format ?4)

"“Włosy dybam”" to obraz o wymiarach 28x21 cm z 2003 roku. Autorem pracy jest Eugeniusz Nadtoczaj.

Dzieło zostało wykonane w technikach: akwarela, ołówek, tusz. Jest to rodzaj farby wodnej, szczególnie popularnej w Europie w wieku XVIII oraz XIX-tym w warunkach plenerowych, choć technika akwarelowa znana była w antycznym Egipcie, zaś w Europie funkcjonowała od XV wieku. Farby akwarelowe cechują się dość mocnym rozcieńczeniem barwnych pigmentów w wodzie, przez co wizualny efekt kompozycji można porównać do półprzezroczystych, delikatnych plam. Farby akwarelowe wymagają specjalnego podłoża, którym jest najczęściej papier dobrze wchłaniający wodę. Przed przystąpieniem do malowania, papier należy odpowiednio przygotować, mocząc go wodą a następnie pozostawiając do wyschnięcia, przez co zyska on odpowiednie naprężenie i nie będzie marszczył się pod wpływem wilgoci. W technice akwarelowej nie używa się białego pigmentu; zamiast tego wykorzystuje się barwę kartki papieru przebijającą spod delikatnych kolorów. Akwarelami posługiwali się Thomas Gainsborough, Eugène Delacroix, J. M. W. Turner oraz Julian Fałat. Jest to najpopularniejsze i narzędzie artystyczne, którego nazwa pochodzi od ołowiu, a więc materiału, z którego tworzono je w średniowieczu; dopiero w czasach renesansu ołów został zastąpiony przez grafit w oprawie drewnianej. Współczesne ołówki posiadają oznaczenia zgodne z Polską Normą Urzędową: B (black), H (hard), F (firm). Zależnie od rodzajów ołówka, artysta może uzyskać różne rodzaje linii. Ta artystyczna technika wykorzystywana była już w antyku, zaś najsłynniejszym twórcą rysunków wykonywanych ołówkiem był Albrecht Dürer. Dużą zaletą ołówka jest możliwość uzyskania niezwykle precyzyjnego, szczegółowego rysunku, który dodatkowo można cieniować. Cieniowanie pozwala na uzyskanie efektów światłocieniowych oraz wrażenia głębi oraz wypukłości. Ołówek jest jedną z ulubionych technik artystów tworzących w stylu hiperrealizmu; w pracowniach artystów zajmuje ważne miejsce ze względu na fakt wykorzystania go do tworzenia szkiców przygotowawczych. Jest to technika artystyczna, pochodząca z Chin. Współcześnie, do rysunku tuszem wykorzystuje się piórko ze stalówką. To właśnie kształt stalówki ma wpływ na grubość i intensywność kreski; ponadto artysta może wybrać kolor tuszu (firmy produkujące tusze dla artystów mają w ofercie ponad 15 kolorów). Najpowszechniejszym podłożem dla kompozycji z tuszu jest gładki, odporny na wilgoć papier. Może być on ryżowy lub pochodzić z bloku technicznego czy szkicownika. Tusz dobrze przyjmuje również kalka kreślarska, szkło oraz folia poliestrowa. Przykładami artystów, którzy w swojej twórczości wykorzystywali tusz jako medium są Albrecht Dürer, Giovanni Battista Piranesi, Annibale Carracci, Tintoretto, Vincent van Gogh czy Paul Klee.

Autor pracy wykorzystał jako podłoże papier. Jest to medium wykorzystywane jako podobrazie, stanowiące alternatywę dla płótna i deski. Papier, w zależności od rodzaju, pozwala na uzyskanie różnorodnych efektów. Ten o gramaturze 200 g/m2, o zwartej strukturze, i dużej chłonności, przeznaczony jest do farb akwarelowych, gwaszu, temper i tuszu. Innym typem papieru jest papier bezkwasowy, odporny na działanie czasu oraz promieni słonecznych. Z kolei ziarnisty papier o gramaturze 90 g/m2 może być wykorzystywany do rysunku kredkami, pastelami, sepią, węglem, sangwiną, ołówkiem. Papier jako podobrazie wykorzystywano od antyku; w średniowieczu powstawały na nim cenne miniatury oraz pierwsze projekty architektoniczne. W czasach renesansu stanowił podstawę szkiców koncepcyjnych, zaś od momentu wynalezienia druku stał się niezbędnym elementem do tworzenia grafiki. Współcześnie popularność zyskują aukcje dzieł sztuki na papierze; najdroższą papierową pracą sprzedaną na polskiej aukcji jest „Macierzyństwo” Stanisława Wyspiańskiego.

Dzieło posiada charakterystyczne cechy utworu dla stylu abstrakcja. Abstrakcja to styl odrzucający odzwierciedlenie rzeczywistości I w zamian przekazanie jej w postaci abstrakcyjnych pojęć i idei, miedzy innymi przy pomocy kolorów, kształtów I linii.

Przewodnie tematy pracy to: abstrakcja, człowiek, portret. Człowiek pojawił się już w sztuce prehistorycznej i jest jednym z głownych tematów w sztuce do czasów współczesnych. Portret, który tworzono już się w antyku jako formę upamiętnienia wizerunku przodków (w rzeźbie i malarstwie, np. Na portretach z Fajum). Po długim czasie, jako samodzielna forma dotycząca indywidualnych osób świeckich, pojawił się dopiero w okresie quattrocenta na ziemiach włoskich.

"“Włosy dybam”" wyróżnia się paletą kolorów wśród których występują: biały, czerwony, wielokolorowy, czarny. Biały, który jest stosowany w malarstwie między innymi w celu wizualnego zmiękczenia kompozycji oraz nadania jej subtelnego charakteru. Kolor czerowny należy wprowadzać do przestrzeni wymagających dynamicznego motywu wizualnego. Prace o mieszanej kolorystyce są najlepszym sposobem na wprowadzenie szalonego akcentu do białych, minimalistycznych przestrzeni mieszkalnych i biurowych. Na czarnej barwie swoje kompozycje artystyczne opierali zarówno dawni mistrzowie holenderscy czy twórcy nokturnów, jak i artyści konceptualni oraz przedstawiciele minimalizmu.

Autor dzieła utrzymał je w nastroju który opisać mozna jako żywiołowość. Prace o dynamicznych kompozycjach, poruszające wątki związane ze skrajnymi stanami emocjonalnymi tworzą atmosferę żywiołowości.