No.1, 2022

"No. 1" to obraz o wymiarach 21x30 cm z 2022 roku. Autorem pracy jest Iwona Lenik.

W celu stworzenia dzieła wykorzystał techniki: akryl, pastel. Farba akrylowa to farba, do produkcji której wykorzystuje się żywice poliakrylowe z cząsteczkami pigmentów. Początkowo, zwłaszcza w latach 50-tych w Stanach Zjednoczonych i Meksyku, wykorzystywano je w budownictwie do malowania elewacji budynków narażonych na morski klimat. Wkrótce zaczęły być stosowane również jako medium malarskie. Są łatwe w użyciu, szybkoschnące, zachowują żywe kolory przez długi czas; ponadto mogą być stosowane na różnych podłożach – płótnach, drewnie, płycie metalowej, szkle, papierze, kartonie. Akryle nie wymagają znajomości skomplikowanych technik, jak bywa to w przypadku farb olejnych, dlatego też stanowią doskonały wybór dla miłośników sztuki, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z malarstwem. Technika ta pozwala na nakładanie zarówno grubych warstw farby, jak i cienkich, laserunkowych. W zależności od stopnia rozcieńczenia farby wodą, akryle mogą występować w postaci żelu w tubce, sprayu, płynu. Są najpopularniejszym rodzajem farby malarskiej, stosowanej między innymi przez Davida Hockneya, Jeana-Michela Basquiata, Andy’ego Warhola, Edwarda Dwurnika, Tadeusza Dominika czy Jana Dobkowskiego. Jest to technika szczególnie popularna w wieku XVII oraz XIX-tym, posiadająca właściwości medium zarówno malarskiego, jak i rysunkowego. Pastele to kolorowe sztyfty występujące pod postacią mokrą, suchą, olejną, wodną, kredową czy ołówkową. Najczęściej wybieranym podłożem do kompozycji wykonywanych pastelami jest papier, pergamin, płótno i karton. Z uwagi na osypywanie się pasteli z powierzchni podobrazia, obraz należy zabezpieczyć fiksatywą. Wśród twórców wykorzystujących technikę pastelową w swoim warsztacie artystycznym byli portreciści Jean-Étienne Liotard, Rosalba Carriera oraz caravaggionista Maurice Quentin de La Tour. Nowy potencjał pasteli jako techniki szybkiej i łatwo dostępnej odkryli w kolejnym stuleciu impresjoniści i przedstawiciele szkoły z Barbizon. Polscy twórcy pasteli to z kolei Leon Wyczółkowski, Witkacy oraz Stanisław Wyspiański.

Podłożem tej pracy jest papier. Papier to jeden z najpopularniejszych mediów wykorzystywanych w warsztacie artystycznym, pozwalający na uzyskanie zróżnicowanych efektów, w zależności od faktury i materiału. Papier o gramaturze 200 g/m2, przeznaczony do malowania na nim farbami akwarelowymi, temperami, gwaszem czy tuszem, powinien mieć zwartą strukturę, odporną na wykonywanie korekt. Istotna też jest jego chłonność, bowiem nie powinien on falować i marszczyć się pod wpływem mokrych farb. Artyści często wybierają papier bezkwasowy, który można przechowywać przez długie lata oraz który cechuje się odpornością na działanie promieni słonecznych. Innym rodzajem papieru jest papier o gramaturze 90 g/m2, przeznaczony do wykonywania szkiców kredkami, pastelami, ołówkiem, węglem, sangwiną czy sepią. Wyróżnia się ziarnistą fakturą, gwarantującą odpowiednią przyczepność pigmentów. Techniki artystyczne wykorzystujące papier jako medium są znane od antyku. W czasach średniowiecza, na szlachetnym, grubym papierze powstawały miniatury zawarte w księgach; tworzono na szkice przygotowawcze oraz pierwsze rysunki architektoniczne. Z czasów renesansu zachowały szkicowniki Leonarda da Vinci czy Michała Anioła, papier stanowił podstawowe narzędzie pomocnicze przy tworzeniu fresków. Ogromną popularność zyskał od XVI wieku, kiedy w powszechnym obiegu znalazły się grafiki. Obecnie prace na papierze są cenione przez kolekcjonerów, zaś w domach aukcyjnych rysunki i ryciny na papierze grupowane są w osobnych katalogach.

Pracę możemy zakwalifikować do styli: abstrakcja, ekspresjonizm, minimalizm. Abstrakcja to styl odrzucający zasadę mimesis, a więc naśladownictwa natury. Intencją abstrakcjonistów nie jest odzwierciedlenie rzeczywistości w jej rzeczywistych kształtach, ale przekazywanie abstrakcyjnych pojęć i idei przy pomocy linii i oraz kolorów dzieła malarskiego. Ekspresjonizm to kierunek w sztuce, który pojawił się w końcu XIX wieku w Europie, który charakteryzują mocne, przerysowane kompozycje, twarde linie, zniekształcenie świata przedstawionego, zaburzenie proporcji oraz perspektywy dzieła, wykorzystanie kolorów nietypowych dla rzeczywistości. Artyści sztuki minimalnej posługiwali się ascetycznymi bryłami, kojarzącymi się z architekturą, podstawowymi kształtami oraz liniami prostymi.

Przewodnie tematy pracy to: abstrakcja, geometria. Największe znaczenie geometria zyskała na początku XX wieku w neoplastycznych eksperymentach Pieta Mondriana, później zaś wyznaczyła rezerwuar form, którymi posługiwali się kubiści.

"No. 1" wyróżnia się paletą kolorów wśród których występują: biały, zielony, niebieski, czarny. Biały, który jest stosowany w malarstwie między innymi w celu wizualnego zmiękczenia kompozycji oraz nadania jej subtelnego charakteru. Zielony, który przywołuje na myśl naturę, działa uspokajająco i wprowadza beztroską atmosferę. Z drugiej strony wibrujące odcienie zieleni pomagają zwiększyć naszą kreatywność. Niebieski, który ceniony jest przez terapeutów z powodu właściwości uspokajających. Dobrze sprawdza się w sypialni i wszędzie tam, gdzie mamy ochotę się odprężyć. Czerń może tworzyć zaskakujące połączenie z czarnym, minimalistycznym wnętrzem bądź działać na zasadzie konstrastu, kiedy wprowadzimy ją do jasnej przestrzeni.

Nastroj pracy charakteryzują depresja, melancholia, niepokój, pasja, radość, spokój, żywiołowość, inne. Jest to Nastroj budowany przez ciemne kolory oraz sceny korzające się z negatywnymi przeżyciami. Dzieła sztuki o zgaszonych barwach, przedstawiające jesienne krajobrazy bądź postacie ludzkie pogrążone w zadumie wywołują melancholię. Atmosferę niepokoju kreują tematy psychodeliczne, osadzone w ciemnej kolorystyce. Dobitnym przykładem niepokojących obrazów są surrealistyczne kompozycje Zdzisława Beksińskiego. Dzieła sztuki pełne pasji przedstawiają chwile zmysłowych przyjemności oraz wybuchu uczuć w ujęciu dynamicznym. Radość, którą wywołują jasne kolory, dekoracyjne linie i motywy takie jak ludzie, natura oraz zwierzęta. Kompozycje pełne spokoju są pozbawione efektu ruchu i dominuje w nich ohraniczona paleta barw. Żywiołowość mogą wywoływać dzieła sztuki o wibrujących barwach i dynamicznych liniach.