Tryton

Grafika o tytule "Tryton" to praca z 0 roku o wymiarach 29x19 cm. Jej autorem jest Franciszek Starowieyski.

Praca wykonana została w technice litografia. Jest to technika szczególnie popularna w XIX wieku, zaliczana do technik tzw. Druku płaskiego. Wynalazcą litografii był w 1798 roku Alois Senefelder, niemiecki grafik. Pierwszym etapem jest stworzenie rysunku na kamieniu litograficznym (będącym specyficzną odmianą wapienia), który, w zależności od wyboru wizualnego efektu, należy wypolerować na gładko lub przetrzeć piaskiem. Do szkicowania używa się kredki lub tuszu. Drugim krokiem jest pokrycie matrycy roztworem kwasu azotowego i gumy arabskiej. Partie niepokryte rysunkiem przyjmują wodę, ale nie wiążą się z tłuszczem. Następnie kamień litograficzny zwilża się wodą i nanosi na niego farbę drukarską, którą przyjmują jedynie oleofilowe fragmenty pokryte kredką i tuszem. Ostatnim krokiem jest wykonanie odbitek poprzez nałożenie na matrycę zwilżonego papieru oraz zastosowanie prasy litograficznej. Techniką tą posługiwali się Aleksander Orłowski, Jan Kanty Gumowski, Jan Lebenstein oraz Jan Wyczółkowski.

Podłożem tej pracy jest papier. Papier to jeden z najpopularniejszych mediów wykorzystywanych w warsztacie artystycznym, pozwalający na uzyskanie zróżnicowanych efektów, w zależności od faktury i materiału. Papier o gramaturze 200 g/m2, przeznaczony do malowania na nim farbami akwarelowymi, temperami, gwaszem czy tuszem, powinien mieć zwartą strukturę, odporną na wykonywanie korekt. Istotna też jest jego chłonność, bowiem nie powinien on falować i marszczyć się pod wpływem mokrych farb. Artyści często wybierają papier bezkwasowy, który można przechowywać przez długie lata oraz który cechuje się odpornością na działanie promieni słonecznych. Innym rodzajem papieru jest papier o gramaturze 90 g/m2, przeznaczony do wykonywania szkiców kredkami, pastelami, ołówkiem, węglem, sangwiną czy sepią. Wyróżnia się ziarnistą fakturą, gwarantującą odpowiednią przyczepność pigmentów. Techniki artystyczne wykorzystujące papier jako medium są znane od antyku. W czasach średniowiecza, na szlachetnym, grubym papierze powstawały miniatury zawarte w księgach; tworzono na szkice przygotowawcze oraz pierwsze rysunki architektoniczne. Z czasów renesansu zachowały szkicowniki Leonarda da Vinci czy Michała Anioła, papier stanowił podstawowe narzędzie pomocnicze przy tworzeniu fresków. Ogromną popularność zyskał od XVI wieku, kiedy w powszechnym obiegu znalazły się grafiki. Obecnie prace na papierze są cenione przez kolekcjonerów, zaś w domach aukcyjnych rysunki i ryciny na papierze grupowane są w osobnych katalogach.

Dzieło posiada charakterystyczne cechy utworu dla stylu ekspresjonizm. Przerysowane kompozycje, zniekształcenie przedstawianego świata, zaburzenia proporcji oraz perspektywy dzieła, wykorzystanie twardych linii i kolorów nietypowych dla rzeczywistości to charakterystyczne cechy Ekspresjonizmu.

Tematem tej pracy są akt, człowiek, zwierzę. Wśród aktów możemy wyróżnić estetyczne przedstawienia piękna ludzkiego ciała, wizerunki zaangażowane w kwestie społeczno-polityczne czy również takie obrazy i rzeźby, które są nośnikami symbolicznych, a zczasem mistycznych znaczeń. Jest temat uniwersalny dla historii sztuki: w prehistorii sylwetki ludzkie pełniły rolę mistyczną, w czasach renesansu stanowiły estetyczny wzór piękna, zaś w sztuce współczesnej wątek ten skupia się przede wszystkim na świadomości, percepcji i wnętrzu ludzkim, niekoniecznie przedstawiając go w całej postacii, a obrazując to, co jest częścią jego umysłu. Jest to temat lubiany zarówno przez twórców, jak i odbiorców dzieła: pierwsze wizerunki zwierząt możemy oglądać na ścianach jaskiń, gdzie prehistoryczni myśliwi umieszczali wizerunki stworzeń w celach rytualnych.

Autor grafiki wykorzystał przy tworzeniu pracy kolory biały, czarny. Kolor ten stanowi uniwersalny element, który nada naszemu wnętrzu minimalistycznego charakteru. Na czarnej barwie swoje kompozycje artystyczne opierali zarówno dawni mistrzowie holenderscy czy twórcy nokturnów, jak i artyści konceptualni oraz przedstawiciele minimalizmu.

Nastroj pracy charakteryzuje żywiołowość, którą osiąga się poprzez wibrującą kolorystykę oraz emocjonalne tematy malarskie i rzeźbiarskie.