Starówka, 1988

"Starówka" - grafika jest dziełem z 1988 roku I charakteryzuje się wymiarem 23x29 cm. Autorem jest Henryk Opałka.

Praca wykonana została w technice litografia. Jest to technika szczególnie popularna w XIX wieku, zaliczana do technik tzw. Druku płaskiego. Wynalazcą litografii był w 1798 roku Alois Senefelder, niemiecki grafik. Pierwszym etapem jest stworzenie rysunku na kamieniu litograficznym (będącym specyficzną odmianą wapienia), który, w zależności od wyboru wizualnego efektu, należy wypolerować na gładko lub przetrzeć piaskiem. Do szkicowania używa się kredki lub tuszu. Drugim krokiem jest pokrycie matrycy roztworem kwasu azotowego i gumy arabskiej. Partie niepokryte rysunkiem przyjmują wodę, ale nie wiążą się z tłuszczem. Następnie kamień litograficzny zwilża się wodą i nanosi na niego farbę drukarską, którą przyjmują jedynie oleofilowe fragmenty pokryte kredką i tuszem. Ostatnim krokiem jest wykonanie odbitek poprzez nałożenie na matrycę zwilżonego papieru oraz zastosowanie prasy litograficznej. Techniką tą posługiwali się Aleksander Orłowski, Jan Kanty Gumowski, Jan Lebenstein oraz Jan Wyczółkowski.

Autor pracy wykorzystał jako podłoże papier. Jest to rodzaj podobrazia, który, w zależności od faktury i grubości, przystosowany jest do konkretnych technik artystycznych. Papier o gramaturze 200 g/2 jest odpowiednim materiałem do wykonywania na nim kompozycji przy pomocy farb akwarelowych, gwaszu, sangwiny czy tuszu, z kolei ten o gramaturze 90 g/m2 o ziarnistej powierzchni, odpowiedni będzie do rysunku ołówkiem, kredkami, pastelami, sepią i węglem. Jeżeli artyście zależy na papierze odpornym na światło słoneczne i działanie czasu, powinien zastosować papier bezkwasowy. Historia papieru sięga antyku; znany był on w całym basenie Morza Śródziemnego oraz na Dalekim Wschodzie. W warsztatach artystycznych wykorzystywano go do tworzenia szkiców i rysunków koncepcyjnych, zaś od XVI wieku stanowił ważny materiał do druku i grafiki. Dziś prace na papierze są autonomicznym dziełem sztuki, które pod względem wartości sprzedażowej mogą pokonać swoich rywali na płótnie.

Pracę możemy zakwalifikować do styli: ekspresjonizm, inne, minimalizm. Obrazy ekspresjonistyczne cechuje duża emocjonalność i subiektywizm. Kierunek ten inspirował się również psychoanalizą oraz pierwszymi badaniami nad snem. Artyści sztuki minimalnej posługiwali się ascetycznymi bryłami, kojarzącymi się z architekturą, podstawowymi kształtami oraz liniami prostymi.

Przewodnie tematy pracy to: inne, pejzaż. Klasyczny pejzaż został porzucony przez impresjonistów i postimpresjnistów, którzy zaproponowali nowe spojrzenie na ten motyw. Stał się on wtedy mniej realistyczny, a znacznie bardziej zmodyfikowany pod kątem psychologii twórcy.

Autor grafiki wykorzystał przy tworzeniu pracy kolor czarny. Czerń może tworzyć zaskakujące połączenie z czarnym, minimalistycznym wnętrzem bądź działać na zasadzie konstrastu, kiedy wprowadzimy ją do jasnej przestrzeni.

Klimat grafiki opisać mozna jako: inne, niepokój. Niepokój, który osiągany był przez artystów poprzez przywoływanie tematów śmierci, niebezpieczeństwa, strachu, ucieczki, sennych koszmarów. Szczególnie niepokojące są prace Francisca Goi, Arnolda Böcklina czy Williama Blake’a.