indygo, 2023

Dynamiczne ujęcie byka w technice akwareli.

Kolorystyka niemal monochromatyczna z przewagą indygo, szarości i czerni. Wykorzystano tu granulującą właściwość niektórych farb akwarelowych, tworzącą specyficzną strukturalną powierzchnię. Oprócz kontrastowych zestawień kolorystycznych, czerni i bieli, ekspresję budują śmiałe i dynamiczne pociągnięcia pędzla.

"indygo" to obraz o wymiarach 56x37 cm z 2023 roku. Autorem pracy jest Beata Musiał-Tomaszewska.

Dzieło zostało wykonane w technice akwarela. Jest to technika wykorzystująca farby wodne, zwane akwarelowymi. Znana już w starożytnym Egipcie, zaistniała jednak w świadomości artystycznej dopiero w czasach renesansu. Niezwykle popularna w XIX wieku, kiedy stosowano ją jako szybką technikę doskonale sprawdzającą się w warunkach plenerowych. Akwarele posiadają mocno rozcieńczone w wodzie pigmenty, przez co dają efekt półprzezroczystych plam barwnych na podłożu (zwykle papierowym, szybko wchłaniającym wodę). Uzyskana kolorystyka jest delikatna i pastelowa, dlatego akwarele stosuje się najczęściej do malowania pejzaży oraz subtelnych portretów. Technika ta wymaga dobrego warsztatu artystycznego, gdyż uniemożliwia wykonywanie retuszy i poprawek. Przy malowaniu akwarelą nie stosuje się białego koloru, traktując prześwitujące przez warstwę farby podłoże papierowe jako część kompozycji kolorystycznej. Istotne jest odpowiednie przygotowanie kartki papieru przed przystąpieniem do malowania – należy ją namoczyć, a następnie pozostawić do wyschnięcia, przypinając ją pinezkami do płaskiej powierzchni. Po wyparowaniu wody, papier zyska naprężenie i nie będzie się marszczył w czasie nakładania farby akwarelowej. Artystami mistrzowsko posługującymi się akwarelą byli Albrecht Dürer, Hans Bol, Thomas Gainsborough, J. M. W. Turner, Eugène Delacroix, Julian Fałat oraz Stanisław Masłowski.

Podłożem tej pracy jest papier. Papier to jeden z najpopularniejszych mediów wykorzystywanych w warsztacie artystycznym, pozwalający na uzyskanie zróżnicowanych efektów, w zależności od faktury i materiału. Papier o gramaturze 200 g/m2, przeznaczony do malowania na nim farbami akwarelowymi, temperami, gwaszem czy tuszem, powinien mieć zwartą strukturę, odporną na wykonywanie korekt. Istotna też jest jego chłonność, bowiem nie powinien on falować i marszczyć się pod wpływem mokrych farb. Artyści często wybierają papier bezkwasowy, który można przechowywać przez długie lata oraz który cechuje się odpornością na działanie promieni słonecznych. Innym rodzajem papieru jest papier o gramaturze 90 g/m2, przeznaczony do wykonywania szkiców kredkami, pastelami, ołówkiem, węglem, sangwiną czy sepią. Wyróżnia się ziarnistą fakturą, gwarantującą odpowiednią przyczepność pigmentów. Techniki artystyczne wykorzystujące papier jako medium są znane od antyku. W czasach średniowiecza, na szlachetnym, grubym papierze powstawały miniatury zawarte w księgach; tworzono na szkice przygotowawcze oraz pierwsze rysunki architektoniczne. Z czasów renesansu zachowały szkicowniki Leonarda da Vinci czy Michała Anioła, papier stanowił podstawowe narzędzie pomocnicze przy tworzeniu fresków. Ogromną popularność zyskał od XVI wieku, kiedy w powszechnym obiegu znalazły się grafiki. Obecnie prace na papierze są cenione przez kolekcjonerów, zaś w domach aukcyjnych rysunki i ryciny na papierze grupowane są w osobnych katalogach.

Pracę możemy zakwalifikować do styli: ekspresjonizm, figuratywne, minimalizm, realizm. Obrazy ekspresjonistyczne cechuje duża emocjonalność i subiektywizm. Kierunek ten inspirował się również psychoanalizą oraz pierwszymi badaniami nad snem. Sztuką figuratywną jest przede wszystkim realizm, stanowiący dokładnie odzwierciedlenie wizualnych form otaczającej nas rzeczywistości. Eksperymenty minimalistyczne bywają określane jako protoinstalacje ze względu na fakt, iż proponowały nowe podejście do związku przedmiotu z przestrzenią dzieła, stając się jej nierozerwalną częścią. Jest to kierunek obecny w sztuce od XVII wieku, zaś od lat 70-tych powraca jako hiperrealizm, czyli niezwykle szczegółowe oddanie rzeczywistych form wizualnych.

Przewodnie tematy pracy to: abstrakcja, zwierzę, inne. Zwierzę, które było motywem kompozycji malarskich tworzonych przez prehistorycznych artystów na ścianach jaskiń. Pojawiało się również w malarstwie ściennym i mozaikach w Pompejach czy Herkulanum (wystarczy przypomnieć sobie słynną posadzkę z psem stróżującym podpisaną „Cave canem”). Fascynację zwierzętami widać również w polskim malarstwie realistycznym na płótnach Kossaków, Chełmońskiego oraz Wierusza-Kowalskiego.

"indygo" wyróżnia się paletą kolorów wśród których występują: biały, niebieski, szary, czarny. Biały, który jest stosowany w malarstwie między innymi w celu wizualnego zmiękczenia kompozycji oraz nadania jej subtelnego charakteru. Niebieski, który dominował w twórczości Picassa w latach 1901-1904, dlatego też ten etap artystyczny nazywa się „Okresem błękitnym”Ulubioną barwą artystów związanych z minimal art oraz sztuką konceptualną był kolor szary. Jest to barwa neutralna, dlatego nie odwracała uwagi od istotnych aspektów moderny: materiału, z którego wykonywano dzieło oraz zapisu procesu twórczego. W pracach impresjonistów nigdy nie spotakmy kolory czarnego. Stał się on natomiast dobitnym akcentem w sztuce współczesnej, stawiającej na minimalizm.

Autor dzieła utrzymał je w nastrojach które opisać możemy jako melancholia, pasja, żywiołowość. Melancholia, która była szczególnie popularna w malarstwie końca XIX wieku, kiedy nasiliły się tendencje dekadenckie oraz katastroficzne. Wywołują ją tematy dotyczące miłości i erotyki, zaś wśród kolorów pełnych pasji na pewno znajdą się czerwienie i róż. Żywiołowość, którą osiąga się poprzez wibrującą kolorystykę oraz emocjonalne tematy malarskie i rzeźbiarskie.