Portrait of a woman (Betty), 2022

Autorska fotografia, kolaż analogowy, papier fotograficzny.

Obraz o tytule "Portrait of a woman (Betty)" to praca z 2022 roku o wymiarach 40x40 cm. Jej autorem jest Iwona Lenik.

Praca wykonana została w technikach: kolaż, technika własna. Jest to metoda polegająca na tworzeniu kompozycji na płótnie, papierze czy desce, wykorzystując w tym celu różnorodne materiały pochodzące z otaczającej nas rzeczywistości: fragmenty ubrań, wycinki z gazet, fotografie oraz inne obiekty codziennego użytku. Łączone są one za pomocą kleju, zaś obraz uzupełnia się farbami malarskimi. Choć kolaż znany był w Chinach już w czasach antycznych, w Europie zyskał popularność dopiero na początku XX wieku, kiedy do świata artystycznego wprowadzili go kubiści – Georges Braque i Pablo Picasso – nadając technice używaną obecnie nazwę (coller – sklejanie). Jest to technika zależna od osobistych artystycznych preferencji artysty: unikatowa i oryginalna. Obejmuje nie tylko sposób mieszania farb i odczynników chemicznych, ale również rodzaj opracowania powierzchni oraz specyficzny gest malarski i rzeźbiarski.

Praca wykonana jest w oparciu o papier. Jest to medium wykorzystywane jako podobrazie, stanowiące alternatywę dla płótna i deski. Papier, w zależności od rodzaju, pozwala na uzyskanie różnorodnych efektów. Ten o gramaturze 200 g/m2, o zwartej strukturze, i dużej chłonności, przeznaczony jest do farb akwarelowych, gwaszu, temper i tuszu. Innym typem papieru jest papier bezkwasowy, odporny na działanie czasu oraz promieni słonecznych. Z kolei ziarnisty papier o gramaturze 90 g/m2 może być wykorzystywany do rysunku kredkami, pastelami, sepią, węglem, sangwiną, ołówkiem. Papier jako podobrazie wykorzystywano od antyku; w średniowieczu powstawały na nim cenne miniatury oraz pierwsze projekty architektoniczne. W czasach renesansu stanowił podstawę szkiców koncepcyjnych, zaś od momentu wynalezienia druku stał się niezbędnym elementem do tworzenia grafiki. Współcześnie popularność zyskują aukcje dzieł sztuki na papierze; najdroższą papierową pracą sprzedaną na polskiej aukcji jest „Macierzyństwo” Stanisława Wyspiańskiego.

Artysta wykonał obraz w stylach: figuratywne, inne, surrealizm. Figuratywizm był dominującym typem kompozycji od starożytności aż do wieku dziewiętnastego, kiedy zaczęły pojawiać się nowe artystyczne tendencje zmierzające do coraz większej subiektywizacji wizji artystycznej na płótnie i w rzeźbie. Surrealiści aktywnie uczestniczyli w życiu artystycznym i kulturalnym powojennej Francji, często stosując prowokacje intelektualne w stosunku do osobistości ze świata polityki.

Tematem tej pracy są człowiek, kwiaty, portret. Człowiek, który jest bez wątpienia najpopularniejszym motywem w sztuce od prehistorii aż do dziś. Postać ludzka występowała w niezliczonych kontekstach artystycznych: jako święty, w kostiumie mitologicznym, w scenach rodzajowych, salonowych, alegorycznych oraz wielu innych. Człowiek zajął również ważne miejsce w sztuce abstrakcyjnej, jednak obiektem zainteresowania stało się jego wnętrze – świadomość oraz percepcja. Kwiaty, które jako pełnoprawny motyw pojawiły się w sztuce flamandzkiej i holenderskiej u schyłku XVI wieku. Malował je między innymi Jan Brueghel starszy, Jan Davidszoon de Heem oraz Ambrosius Bosschaert. Kwiaty były również jednym z tematów wybieranych przez malarzy akademickich w kolejnych wiekach. Portret jest najpopularniejszą formą upamiętnienia wizerunku już od czasu antyku. Zarówno w rzeźbie, fotografii jak i w malarstwie czy rysunku. Jako samodzielna forma pojawił się w okresie quattrocenta we Włoszech.

Wśród gamy kolorystycznej dominują kolory: brązowy, pomarańczowy, zielony, niebieski, czarny. Kolor brązowy ma duży potencjał związany z wystrojem wnętrz, ponieważ nadaje przestrzeni naturalnego charakteru. Barwa pomarańczowa dobrze sprawdzi się w jasnej przestrzeni, wymagającej ożywienia i wprowadzenia centralnego elementu dla wystroju wnętrza. Zieleń zbliża nas do natury, dlatego jeśli jesteśmy zmęczeni miejskim krajobrazem, zaprośmy zielone dzieło sztuki do naszego domu. Niebieski, który nadaje onirycznego charakteru dziełom sztuki, co tłumaczy częste jego występowanie w pracach surrealistów, np. U Salvadora Dali i Rene Magritte’a. Czerń może tworzyć zaskakujące połączenie z czarnym, minimalistycznym wnętrzem bądź działać na zasadzie konstrastu, kiedy wprowadzimy ją do jasnej przestrzeni.

Autor dzieła utrzymał je w nastrojach które opisać możemy jako depresja, melancholia, niepokój, pasja, radość, spokój, żywiołowość, inne. Uczucie depresji w przeszłości łączyło się z dziełami ekspresjonistów niemieckich oraz sztuce powstającej po konfliktach zbrojnych, kiedy artyści podejmowali wątki osamotnienia, odrzucenia i kryzysu egzystencjalnego. Melancholia może być wywoływana przez sztukę wykorzystującą motyw tęsknoty, zadumy nad przeszłością, rozstania czy śmierci. Niepokój, który osiągany był przez artystów poprzez przywoływanie tematów śmierci, niebezpieczeństwa, strachu, ucieczki, sennych koszmarów. Szczególnie niepokojące są prace Francisca Goi, Arnolda Böcklina czy Williama Blake’a. W przypadku pasji, artyści najczęściej stosują ciepłą kolorystykę zdominowaną przez czerwień lub wybierają tematy związane ze sferą uczuciową człowieka. Kompozycje malarskie i rzeźbiarskie wywołujące radość są szczególnie pożądane w przestrzeni domowej, gdzie pozwalają nam się zrelaksować. Kompozycje pełne spokoju są pozbawione efektu ruchu i dominuje w nich ohraniczona paleta barw. Żywiołowość, którą osiąga się poprzez wibrującą kolorystykę oraz emocjonalne tematy malarskie i rzeźbiarskie.