Deus ex machina , 2022

Deus ex machina to pojęcie fabularne, w którym pozornie nierozwiązywalny problem jest nagle rozwiązywany przez nieoczekiwane i mało prawdopodobne zdarzenie. Termin pochodzi ze starożytnego teatru greckiego, w którym aktorzy grający bogów byli wprowadzani na scenę za pomocą maszyny.

Deus ex machina / farba akrylowa i tusz, markery, kredki woskowe, pastele olejne, farba w sprayu, collage, technika mieszana na płótnie 70x90cm, werniks matowy.

Obraz o tytule "Deus ex machina " to praca z 2022 roku o wymiarach 70x90 cm. Jej autorem jest Kamil Jaczyński.

Praca wykonana została w technikach: akryl, kolaż, kredka, spray, tusz, inne. Jest to rodzaj farby opatentowany w Niemczech w 1934 roku, początkowo wykorzystywany w przemyśle i do prac remontowych (malowano nią elewacje budowli w morskim klimacie); jako medium artystyczne rozpowszechnił się od lat 50-tych XX wieku i szybko zyskały popularność ze względu na łatwość operowania nimi, niską cenę, szybki czas schnięcia oraz żywe kolory. Akryle można stosować na dowolnym podłożu – drewnie, metalu, płótnie, papierze, kartonie, szkle. Nie jest to medium wymagające wiedzy i praktyki w takim stopniu, jak ma to w przypadku farb olejnych, dlatego farby akrylowe poleca się początkującym adeptom sztuk pięknych. Akryle pozwalają na nakładanie warstw cienkich, laserunkowych, jak i impastowych. Mogą występować jako płyn lub żel w tubkach. Można spotkać je w twórczości artystycznej Andy’ego Warhole’a, Tadeusza Dominika, Basquiata czy Edwarda Dwurnika. Jest to metoda polegająca na tworzeniu kompozycji na płótnie, papierze czy desce, wykorzystując w tym celu różnorodne materiały pochodzące z otaczającej nas rzeczywistości: fragmenty ubrań, wycinki z gazet, fotografie oraz inne obiekty codziennego użytku. Łączone są one za pomocą kleju, zaś obraz uzupełnia się farbami malarskimi. Choć kolaż znany był w Chinach już w czasach antycznych, w Europie zyskał popularność dopiero na początku XX wieku, kiedy do świata artystycznego wprowadzili go kubiści – Georges Braque i Pablo Picasso – nadając technice używaną obecnie nazwę (coller – sklejanie). Jest to technika, która polega na rozpylaniu farby w aerozolu z wolnej ręki bądź na przyłożonym do ściany szablonie. Szeroko wykorzystywana w nurcie street artu z uwagi na łatwość i szybkość posługiwania się nią. Swoją karierę, tak jak cały wspomniany nurt artystyczny, rozpoczęła na murach i w przestrzeni miejskiej, jednak pojawia się również w malarstwie sztalugowym razem a farbą akrylową. Jednym z najpopularniejszych twórców wykorzystujących metodę sprayu i szablonu jest Banksy, anonimowy autor zaangażowanych politycznie i społecznie dzieł w przestrzeni ulicznej na całym świecie. Innymi artystami, którzy w swojej twórczości wykorzystują farby w aerozolu są tacy przedstawiciele street artu jak Fernando Carlo, Basquiat, Richard „Richie” Mirando oraz Sane Smith. Jest to technika artystyczna, pochodząca z Chin. Współcześnie, do rysunku tuszem wykorzystuje się piórko ze stalówką. To właśnie kształt stalówki ma wpływ na grubość i intensywność kreski; ponadto artysta może wybrać kolor tuszu (firmy produkujące tusze dla artystów mają w ofercie ponad 15 kolorów). Najpowszechniejszym podłożem dla kompozycji z tuszu jest gładki, odporny na wilgoć papier. Może być on ryżowy lub pochodzić z bloku technicznego czy szkicownika. Tusz dobrze przyjmuje również kalka kreślarska, szkło oraz folia poliestrowa. Przykładami artystów, którzy w swojej twórczości wykorzystywali tusz jako medium są Albrecht Dürer, Giovanni Battista Piranesi, Annibale Carracci, Tintoretto, Vincent van Gogh czy Paul Klee.

Autor pracy wykorzystał jako podłoże płótno. Jest to najpopularniejszy rodzaj podobrazia malarskiego, charakteryzujące się splotem płóciennym. Najczęściej do jego produkcji używa się włókien lnianych lub bawełny. Płótno może zostać naciągnięte na drewnianą ramę z blejtramu bądź przyklejone do deski drewnianej. Po zagruntowaniu płótna, jest ono gotowe do pokrycia kompozycją malarską.

Dzieło posiada charakterystyczne cechy utworu dla styli ekspresjonizm, street art. Najsłynniejszymi polskimi ekspresjonistami byli artyści należący do grupy BUNT, działającej przed II wojną światową. Street art to kierunek w sztuce współczesnej, który swoimi korzeniami sięga lat 60-tych XX wieku, choć za pierwsze przykłady sztuki ulicznej mogłyby uchodzić rysunki i napisy na murach w starożytnych miastach rzymskich.

Tematem tej pracy są abstrakcja, człowiek, fantastyka, inne. Jest to temat pojawiający się w sztuce nieprzerwanie od czasów pierwszych rysunków na ścianach jaskiń. Sylwetki ludzkie pojawiały się w różnych kontekstach: od estetycznych po polityczno-społeczne i propagandowe. Motywy fanstastyczne w sztuce dotyczą nie tylko wyimaginowanych stworzeń, ale obejmują również wątki futurystyczne i sci-fi. Najchętniej korzystają z tego tematu artyści tworzący w nurcie surrealizmu.

Wśród gamy kolorystycznej dominują kolory: czerwony, pomarańczowy, żółty, szary, wielokolorowy, czarny. Poprzez odpowiedni kontekst czerwień może podkreślać silne emocje, niebezpieczeństwo bądź przyjemność. Wprowadza również dynamikę do kompozycji. Barwa pomarańczowa dobrze sprawdzi się w jasnej przestrzeni, wymagającej ożywienia i wprowadzenia centralnego elementu dla wystroju wnętrza. Dzięki żółtej barwie praca subtelnie rozjaśni Wasze wnętrza bez drastycznej zmiany w kolorystyce całej przestrzeni. Ulubioną barwą artystów związanych z minimal art oraz sztuką konceptualną był kolor szary. Jest to barwa neutralna, dlatego nie odwracała uwagi od istotnych aspektów moderny: materiału, z którego wykonywano dzieło oraz zapisu procesu twórczego. Mieszana kolorystyka prac charakteryzowała kolorystów, fowistów, impresjonistów oraz ekspresjonistów. Dzisiaj często spotykamy takie rozwiązanie w dziełach z nurtu street art oraz instalacjach artystycznych podejmujących problem optyki i percepcji. Na czarnej barwie swoje kompozycje artystyczne opierali zarówno dawni mistrzowie holenderscy czy twórcy nokturnów, jak i artyści konceptualni oraz przedstawiciele minimalizmu.

Klimat obrazu opisać mozna jako: melancholia, pasja, żywiołowość. Melancholia jest uczuciem wywoływanym przez wspomnienia, dlatego odczujemy ją, kiedy dzieło sztuki poruszy naszą indywidualną strunę pamięci. Wywołują ją tematy dotyczące miłości i erotyki, zaś wśród kolorów pełnych pasji na pewno znajdą się czerwienie i róż. Żywiołowość mogą wywoływać dzieła sztuki o wibrujących barwach i dynamicznych liniach.