Mrok, 2023

Pastela na papierze bezkwasowym. Praca bez oprawy.

"Mrok" to obraz o wymiarach 42x30 cm z 2023 roku. Autorem pracy jest Magdalena Muraszko-Kowalska.

Dzieło zostało wykonane w technice pastel. Jest to technika szczególnie popularna w wieku XVII oraz XIX-tym, posiadająca właściwości medium zarówno malarskiego, jak i rysunkowego. Pastele to kolorowe sztyfty występujące pod postacią mokrą, suchą, olejną, wodną, kredową czy ołówkową. Najczęściej wybieranym podłożem do kompozycji wykonywanych pastelami jest papier, pergamin, płótno i karton. Z uwagi na osypywanie się pasteli z powierzchni podobrazia, obraz należy zabezpieczyć fiksatywą. Wśród twórców wykorzystujących technikę pastelową w swoim warsztacie artystycznym byli portreciści Jean-Étienne Liotard, Rosalba Carriera oraz caravaggionista Maurice Quentin de La Tour. Nowy potencjał pasteli jako techniki szybkiej i łatwo dostępnej odkryli w kolejnym stuleciu impresjoniści i przedstawiciele szkoły z Barbizon. Polscy twórcy pasteli to z kolei Leon Wyczółkowski, Witkacy oraz Stanisław Wyspiański.

Praca wykonana jest w oparciu o papier. Jest to rodzaj podobrazia, który, w zależności od faktury i grubości, przystosowany jest do konkretnych technik artystycznych. Papier o gramaturze 200 g/2 jest odpowiednim materiałem do wykonywania na nim kompozycji przy pomocy farb akwarelowych, gwaszu, sangwiny czy tuszu, z kolei ten o gramaturze 90 g/m2 o ziarnistej powierzchni, odpowiedni będzie do rysunku ołówkiem, kredkami, pastelami, sepią i węglem. Jeżeli artyście zależy na papierze odpornym na światło słoneczne i działanie czasu, powinien zastosować papier bezkwasowy. Historia papieru sięga antyku; znany był on w całym basenie Morza Śródziemnego oraz na Dalekim Wschodzie. W warsztatach artystycznych wykorzystywano go do tworzenia szkiców i rysunków koncepcyjnych, zaś od XVI wieku stanowił ważny materiał do druku i grafiki. Dziś prace na papierze są autonomicznym dziełem sztuki, które pod względem wartości sprzedażowej mogą pokonać swoich rywali na płótnie.

Dzieło posiada charakterystyczne cechy utworu dla styli figuratywne, realizm. Przykładami prac figuratywnymi są prace Petera Paula Rubensa, Diego Velazqueza, Jana Vermeera czy Jana Matejki. Realizm wiernie przedstawiający rzeczywistość, stanowił oficjalne założenie Akademii Malarstwa i Rzeźby w całej Europie a rozwinięciem tego stylu stał się hiperrealizm, niezwykle szczegółowo odzwierciedlający rzeczywistość.

Tematem tej pracy jest zwierzę, które było motywem kompozycji malarskich tworzonych przez prehistorycznych artystów na ścianach jaskiń. Pojawiało się również w malarstwie ściennym i mozaikach w Pompejach czy Herkulanum (wystarczy przypomnieć sobie słynną posadzkę z psem stróżującym podpisaną „Cave canem”). Fascynację zwierzętami widać również w polskim malarstwie realistycznym na płótnach Kossaków, Chełmońskiego oraz Wierusza-Kowalskiego.

Wśród gamy kolorystycznej dominują kolory: biały, szary, czarny. Biały, który jest stosowany w malarstwie między innymi w celu wizualnego zmiękczenia kompozycji oraz nadania jej subtelnego charakteru. Szary, który jest elegancki i zachowawczy. Pasuje do każdego typu przestrzeni: industrialnej, retro, minimalistycznej czy kolonialnej. W pracach impresjonistów nigdy nie spotakmy kolory czarnego. Stał się on natomiast dobitnym akcentem w sztuce współczesnej, stawiającej na minimalizm.

Klimat obrazu opisać mozna jako: niepokój, spokój. Niepokój jest osiągana przez dzieła sztuki oddziałujące na świadomość poprzez lęki pierwotne, np. Kompozycje ukazujące trudną do zidentyfikowania postać, stworzenia bez twarzy, ciemne kolory. Spokój, łączący się z atmosferą medytacji, kontemplacji dzieła sztuki i jest osiągany poprzez minimalistyczne kompozycje bądź też stonowaną kolorystykę.