Tadek, 2020

Tadek

"Tadek" to obraz o wymiarach 70x70 cm z 2020 roku. Autorem pracy jest Wojciech Odsterczyl.

W celu stworzenia dzieła wykorzystał techniki: pastel, olej. Technika ta zaliczana jest zarówno do technik malarskich, jak i rysunkowych. Wykorzystuje ona kolorowe sztyfty, które, w zależności od sposobu produkcji, mogą posiadać formę ołówków pastelowych, pasteli miękkich, twardych, olejnych, wodnych, kredowych, woskowych. W malarstwie europejskim funkcjonuje od wieku XV, ale największą popularność zyskała w wieku XVIII, wśród artystów specjalizujących się w portretach. Jako podobrazie wykorzystuje się pergamin, papier, płótno czy karton o matowej fakturze. Pastele nie wnikają w podłoże, ale pozostają na powierzchni, dlatego wymagają zabezpieczenia przed osypywaniem się. W czasach renesansu technika malowania pastelami służyła w głównej mierze do tworzenia szkiców przygotowawczych pod obrazy; jednym z przykładów takiego wykorzystania pasteli jest „Portret Isabelli d’Este” Leonarda da Vinci. W XVIII wieku pastele stają się niezależną techniką o malarskim walorze, którą docenili m. In. Maurice Quentin de La Tour, Rosalba Carriera czy Jean-Étienne Liotard. W XIX wieku zauważono kolejną zaletę tej techniki: łatwość pracy w plenerze, dlatego pastele pojawiają się w twórczości impresjonistów i szkoły z Barbizon. Wśród polskich artystów, prace pastelowe tworzyli Stanisław Wyspiański, Jan Rembowski, Stanisław Ignacy Witkiewicz oraz Leon Wyczółkowski. Jest to rodzaj farb malarskich, których składnikami są olej lniany oraz pigment. Technika własnoręcznego przygotowania farb oraz malowania nimi wymaga wiedzy, cierpliwości (obrazy olejne dość długo schną) oraz ćwiczeń; efekt, jaki dzięki nim uzyskany, jest wart tego wysiłku ze względu na dobrą trwałość obrazu oraz świetlistość kolorów. Farby olejne mają długą historię, która w przypadku Europy sięga XV wieku. Pierwszymi artystami, którzy zaczęli posługiwać się olejami na desce byli artyści flamandzcy i holenderscy, tacy jak Jan van Eyck oraz Rogier van der Weyden, którzy posługiwali się techniką laserunkową (nakładali półprzezroczyste, cienkie warstwy olejne na monochromatyczną podmalówkę, wzmacniając niektóre tony). W XVII wieku modna była technika alla prima, malowania „od razu”, często mieszając farby olejne na płótnie, nakładane impastowo. Zwolennikami takiego wariantu byli Peter Paul Rubens czy Diego Velazquez.

Podłożem tej pracy jest płyta. Płyta to medium stanowiące rodzaj podobrazia. W praktyce artystycznej wykorzystuje się pilśnie, sklejki oraz metale. Płyty pilśniowe wykonane są z rozwarstwionych włókien sosnowych, ułożonych wielokierunkowo, które skleja się przy pomocy prasy hydraulicznej, co zapewnia im dużą wytrzymałość. Z kolei sklejka składa się z płyt drewnianych wycinanych wokół pnia drzewa, ustawionych prostopadle w stosunku do siebie; zwykle wewnętrzne warstwy pochodzą z drzew mniej szlachetnych, niż zewnętrzne. Deski klejone są pod dużym ciśnieniem. Najtrwalszym z wymienionych materiałów jest bez wątpienia płyta metalowa. Zwłaszcza aluminium często występuje jako podobrazie malarskie, bowiem dobrze przyjmuje farby olejne oraz jest odporne na działanie kwasów. W przeszłości popularnym działaniem było malowanie na płytach miedzianych lub cynowych; te ostatnie stanowiły najpowszechniejsze medium malarskie dla twórców portretów trumiennych. Trwałość tych tradycyjnych sarmackich wizerunków w dużej mierze zawdzięczamy płycie metalowej, która w owym czasie była materiałem tańszym niż płótno na krosnach. Od drugiej połowy XIX wieku stosuje się miedź elektrolityczną, która wymaga farb o małej zawartości kwasów. Dość popularna była również nierdzewna blacha żelazna, którą należało wypalić na węglu drzewnym. Podstawą trwałości płyt metalowych powinno być pokrycie ich odpowiednimi roztworami chemicznymi, dzięki którym metal nie będzie wchodził w reakcję z farbami i gruntem.

Artysta wykonał obraz w stylach: figuratywne, minimalizm, surrealizm, inne. Sztuką figuratywną jest przede wszystkim realizm, stanowiący dokładnie odzwierciedlenie wizualnych form otaczającej nas rzeczywistości. Eksperymenty minimalistyczne bywają określane jako protoinstalacje ze względu na fakt, iż proponowały nowe podejście do związku przedmiotu z przestrzenią dzieła, stając się jej nierozerwalną częścią. Surrealiści aktywnie uczestniczyli w życiu artystycznym i kulturalnym powojennej Francji, często stosując prowokacje intelektualne w stosunku do osobistości ze świata polityki.

Tematem tej pracy są człowiek, fantastyka. Człowiek pojawił się już w sztuce prehistorycznej i jest jednym z głownych tematów w sztuce do czasów współczesnych. Fantastyka jest bardzo szerokim pojęciem, pod którym sklasyfikowac możemy prace charakteryzujące się wykorzystaniem motywów I wizji futurystycznych, średniowiecznych, kosmicznych, elementów legend I podań.

"Tadek" wyróżnia się paletą kolorów wśród których występują: żółty, czerwony, brązowy. W zależności od odcienia, kolor żółty doskonale współgra zarówno z zimnymi, jak i ciepłymi barwami. Czerwony, który w zależności od kontekstu, kojarzy się z ogniem, krwią, miłością, strachem, śmiercią. Prawdopodobnie jest to najbardziej wieloznaczna barwa w całej kulturze wizualnej. Obok zieleni i błękitu, barwa brązowa ma najsilniejsze działanie terapeutyczne związane z jej częstym występowaniem w naturze.

Nastroj pracy charakteryzują pasja, spokój, radość. Z nastrojem tym kojarzą się ciepłe kolory, takie jak czerwienie i pomarańcze oraz tematy związane z uczuciami i zmysłowością. Spokój najlepiej osiągnąć przy pomocy minimalistycznych kompozycji, które cechują ograniczoną paletą kolorystyczną. Radość, którą wywołują jasne kolory, dekoracyjne linie i motywy takie jak ludzie, natura oraz zwierzęta.