Portrait of a woman (Betty), 2022

Autorska fotografia, kolaż analogowy, papier fotograficzny.

"Portrait of a woman (Betty)" - obraz jest dziełem z 2022 roku I charakteryzuje się wymiarem 40x40 cm. Autorem jest Iwona Lenik.

Dzieło zostało wykonane w technikach: kolaż, technika własna. Jest to metoda artystyczna, której nazwa w języku francuskim oznacza „sklejanie”. Termin „coller” wymyślili twórcy związani z nurtem kubizmu – Pablo Picasso oraz Georges Braque – jednak pierwsze kolaże wykonywali starożytni artyści chińscy. Kolaż jest wieloelementową kompozycją na płótnie lub papierze, którą mocuje się za pomocą kleju. Do jego tworzenia można wykorzystać dowolne elementy takie jak ścinki gazet, fotografie, tkaniny, fragmenty przedmiotów codziennego użytku, które uzupełnia się farbą olejną, akrylową lub gwaszem. Technika ta okazała się jedną z ulubionych metod artystycznych dadaistów, surrealistów, futurystów czy konstruktywistów. Od lat 70-tych, technika własna staje się najlepszym opisem dla dzieł artystycznych z nurtu instalacji – często wykorzystuje ona bowiem oryginalne rozwiązania techniczne, sięgające nie tylko do materialnego rezerwuaru, ale również mediów.

Podłożem tej pracy jest papier. Jest to rodzaj podobrazia, który, w zależności od faktury i grubości, przystosowany jest do konkretnych technik artystycznych. Papier o gramaturze 200 g/2 jest odpowiednim materiałem do wykonywania na nim kompozycji przy pomocy farb akwarelowych, gwaszu, sangwiny czy tuszu, z kolei ten o gramaturze 90 g/m2 o ziarnistej powierzchni, odpowiedni będzie do rysunku ołówkiem, kredkami, pastelami, sepią i węglem. Jeżeli artyście zależy na papierze odpornym na światło słoneczne i działanie czasu, powinien zastosować papier bezkwasowy. Historia papieru sięga antyku; znany był on w całym basenie Morza Śródziemnego oraz na Dalekim Wschodzie. W warsztatach artystycznych wykorzystywano go do tworzenia szkiców i rysunków koncepcyjnych, zaś od XVI wieku stanowił ważny materiał do druku i grafiki. Dziś prace na papierze są autonomicznym dziełem sztuki, które pod względem wartości sprzedażowej mogą pokonać swoich rywali na płótnie.

Dzieło posiada charakterystyczne cechy utworu dla styli figuratywne, inne, surrealizm. Figuratywizm był dominującym typem kompozycji od starożytności aż do wieku dziewiętnastego, kiedy zaczęły pojawiać się nowe artystyczne tendencje zmierzające do coraz większej subiektywizacji wizji artystycznej na płótnie i w rzeźbie. Surrealizm, który narodził sie latach 20-tych we Francji, charakteryzował się wykorzystaniem szerokiego repertuaru narzędzi plastycznych: obrazów, rzeźb, pierwszych instalacji, asamblaży, fotomontaży. W malarstwie często nawiązywali do prymitywizmu czy realizmu, poddając go deformacji.

Przewodnie tematy pracy to: człowiek, kwiaty, portret. Człowiek, który jest bez wątpienia najpopularniejszym motywem w sztuce od prehistorii aż do dziś. Postać ludzka występowała w niezliczonych kontekstach artystycznych: jako święty, w kostiumie mitologicznym, w scenach rodzajowych, salonowych, alegorycznych oraz wielu innych. Człowiek zajął również ważne miejsce w sztuce abstrakcyjnej, jednak obiektem zainteresowania stało się jego wnętrze – świadomość oraz percepcja. Kwiaty występowały w sztuce antyku i średniowiecza jako element dekoracyjny kompozycji, natomiast od XVII wieku były portretowane przez artystów jako wyzwanie kolorystyczne. Portret pojawił się w starożytności, już wtedy podejmując próby psychologicznego ukazania modela. Jako samodzielne dzieło sztuki powrócił dopiero w późnym średniowieczu.

Autor obrazu wykorzystał przy tworzeniu pracy kolory brązowy, pomarańczowy, zielony, niebieski, czarny. Kolor brązowy ma duży potencjał związany z wystrojem wnętrz, ponieważ nadaje przestrzeni naturalnego charakteru. Pomarańczowy, który jest chętnie wykorzystywany przez postimpresjonistów do przełamania zbytniego realizmu kolorystycznego dzieła malarskiego. Zielony, który doskonale sprawdza się we wnętrzach jasnych. Zaskakująco estetyczny efekt można osiągnąć również poprzez zestawienie tej barwy z błękitami. Niebieski, który nadaje onirycznego charakteru dziełom sztuki, co tłumaczy częste jego występowanie w pracach surrealistów, np. U Salvadora Dali i Rene Magritte’a. Na czarnej barwie swoje kompozycje artystyczne opierali zarówno dawni mistrzowie holenderscy czy twórcy nokturnów, jak i artyści konceptualni oraz przedstawiciele minimalizmu.

Klimat obrazu opisać mozna jako: depresja, melancholia, niepokój, pasja, radość, spokój, żywiołowość, inne. Nastroj depresyjny wywołują kompozycje poruszające kwestie cierpienia i bólu oraz barwy takie jak czerń i odcienie szarości. Melancholia, która była szczególnie popularna w malarstwie końca XIX wieku, kiedy nasiliły się tendencje dekadenckie oraz katastroficzne. Niepokój jest osiągana przez dzieła sztuki oddziałujące na świadomość poprzez lęki pierwotne, np. Kompozycje ukazujące trudną do zidentyfikowania postać, stworzenia bez twarzy, ciemne kolory. Dzieła sztuki pełne pasji przedstawiają chwile zmysłowych przyjemności oraz wybuchu uczuć w ujęciu dynamicznym. Wbrew temu, co można sądzić, wywołanie radości u odbiorcy jest jednym z najtrudniejszych wyzwań artystycznych. Spokój najlepiej osiągnąć przy pomocy minimalistycznych kompozycji, które cechują ograniczoną paletą kolorystyczną. Stan ten wzmacniany jest przez wizualne bodźce, które oddziaływują na nasz wzrok żywymi, energetycznymi kolorami.