Muzeum Tatrzańskie stanie się narodowe

Luiza Poreda, 17 czerwca 2020

Już nie regionalne – Tatrzańskie Muzeum Narodowe będzie działać od 2023 roku.  Taką decyzję ogłosił Minister Kultury Piotr Gliński, który w miniony weekend odwiedził podhalańskie muzeum.

 

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Gliński ogłosił decyzję o podniesieniu rangi Muzeum Tatrzańskiego z regionalnego na narodowe. Muzeum prowadził do tej pory samorząd woj. małopolskiego. Po zmianie, która nastąpi za trzy lata, tę instytucję podhalańską będzie współprowadzić MKiDN. Jak powiedział minister kultury Piotr Gliński, Zakopane i Podhale zasługuje na to, aby lokalne muzeum w jego rozwojowych planach.

Idea założenia Muzeum Tatrzańskiego związana była z postacią Tytusa Chałubińskiego (1820-1889), odkrywcy walorów leczniczych regionu, wybitnego lekarza oraz społecznika, jak również miłośnika Podhala i Tatr. Założyciele, będący przyjaciółmi lekarza, rok przed jego śmiercią w 1988 roku powołali Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego. Jednym z zadań tej instytucji było pozyskiwanie środków na budowę i rozwój muzeum. Najstarsze zdobyte zbiory pochodziły z darów, były też nabywane od prywatnych kolekcjonerów. Pierwsza ekspozycja została zorganizowana w wynajętym domu przy Krupówkach. 

Dzięki darowiźnie od spadkobierców Chałubińskiego, w 1892 roku powstała siedziba Towarzystwa Muzeum Tatrzańskiego. Budynek został zaprojektowany przez warszawskiego architekta Józefa Piusa Dziekońskiego. Z kolei w 1911 roku przyjęto do realizacji plany budowy nowej siedziby Muzeum Tatrzańskiego opracowane przez Witkacego, a opracowane przez zawodowego architekta Franciszka Mączyńskiego. Budowę rozpoczęto w 1913 r., niestety wybuch I wojny światowej przerwał prace. Powrócono do nich w okresie międzywojennym. W 1920 przeniesiono zbiory do nowej siedziby, a kierownikiem instytucji został Juliusz Zborowski. Oficjalne otwarcie nastąpiło w 1922 roku. 

W 1922 roku tatrzańska instytucja zdobyła wielką kolekcję etnograficzną, liczącą prawie 400 okazów, którą ofiarowała Maria Dembowska. Pod koniec lat dwudziestych ubiegłego wieku, Juliusz Zborowski zaplanował budowę trzech nowych działów Muzeum Tatrzańskiego: sztuki nowoczesnej, rzemiosła artystycznego oraz historii Podhala. Plany te zostały zrealizowane dopiero po II wojnie światowej.

Czas II wojny światowej Muzeum Tatrzańskie przetrwało. W roku 1950, zostało upaństwowione. Ruszyły systematyczne badania terenowe i opracowywanie zbiorów. Otwarto dwie filie muzealne – w jednej prezentowano zbiory etnograficzne Szymańskich, a w drugiej pamiątki po pisarzu Kornelu Makuszyńskim. W kolejnych latach instytucja tatrzańska powiększała się o kolejne oddziały. 

W latach 1991-2012 Muzeum prowadzone było przez Teresę Jabłońską.  W listopadzie 2012 roku dyrektorem Muzeum Tatrzańskiego została Anna Wende-Surmiak. W ostatnich kilkunastu latach swojej działalności zrealizowano wiele dużych wystaw, projektów naukowych, wydawniczych i edukacyjnych. W roku 2014 instytucja zaczęła przygotowanie do remontów konserwatorskich swoich budynków oraz modernizacji wystaw stałych.