Nie żyje prof. Stanisław Fijałkowski [*]

Luiza Poreda, 4 listopada 2020

Dziś, 4 listopada 2020 roku, w dniu swoich 98. urodzin, zmarł w Łodzi artysta, doctor honoris causa Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi, Stanisław Fijałkowski. Był jednym z najwybitniejszych polskich malarzy i grafików współczesnych, jednym z przedstawicieli grupy łódzkich awangardzistów należących do tzw. „Kręgu Strzemińskiego”. Jego obrazy oglądano na blisko 700 wystawach w kraju i na całym świecie. 

Stanisław Fijałkowski był członkiem (a także przewodniczącym polskiej sekcji) Międzynarodowego Stowarzyszenia Drzeworytników XYLON. W latach 1974–1979 był wiceprezesem Polskiego Komitetu AIAP (Association Internationale des Arts Plastiques), należał również do Europejskiej Akademii Nauk i Sztuk w Salzburgu i Belgijskiej Królewskiej Akademii Nauki, Literatury i Sztuk Pięknych.

 

Stanisław Fijałkowski urodził się 4 listopada 1922 roku w Zdołbunowie, zmarł w środę 4 listopada 2020 w Łodzi. W młodym wieku, bo w latach 1944-45 odbywał roboty przymusowe w Królewcu, a już dwa lata później był studentem łódzkiej PWSSP (dzisiejsza Akademia Sztuk Pięknych), gdzie edukował się pod okiem Władysława Strzemińskiego i Stefana Wagnera. W latach 1947-1993 pracował na swojej uczelni. W 1983 roku został jej profesorem, a w 2002 roku otrzymał honorowy doktorat. 

W swojej twórczości Stanisław Fijałkowski nawiązywał do impresjonizmu oraz kubizmu. Pod koniec lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku zafascynowało go malarstwo abstrakcyjne oraz symboliczne. Zagadnienie kształtowania symbolicznego sensu przekazu w malarstwie stało się jego głównym zainteresowaniem jako artysty. Posługiwał się ograniczoną paletą barw, jego obrazy charakteryzował ascetyzm środków malarskich, widać w nich także odbicie poszukiwania harmonii: między tym co na zewnątrz i wewnątrz, intuicją a świadomością, sferą emocjonalną i intelektualną. 

Dokonania

Stanisław Fijałkowski reprezentował nasz kraj w 1969 r. na Biennale w São Paulo, a w 1972 roku na Biennale w Wenecji. Był też uczestnikiem Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70. W 1977 roku otrzymał Nagrodę im. Cypriana Kamila Norwida, a w 1989 roku – Nagrodę im. Jana Cybisa. Uzyskał też wiele innych nagród, m.in. na Biennale Grafiki w Krakowie w latach 1968 i 1970, na wystawie Bianco e Nero w Lugano w 1972 roku czy na Biennale Grafiki Europejskiej w Heidelbergu w 1979 roku. 

Dzieła Fijałkowskiego zobaczyć można w wielu zbiorach, również instytucjonalnych, na całym świecie, m.in. w nowojorskim Museum of Modern Art, londyńskiej Tate Gallery czy wiedeńskiej Albertinie. Z okazji 80. urodzin artysty, w 2003 roku w poznańskim i wrocławskim Muzeum Narodowym, jak również w warszawskiej Zachęcie, odbyły się wystawy retrospektywne tego wielkiego artysty.