Black swan, 2020

"Black swan" - obraz jest dziełem z 2020 roku I charakteryzuje się wymiarem 120x120 cm. Autorem jest Joanna Sarapata.

Praca wykonana została w technikach: pastel, złoto, olej. Technika ta zaliczana jest zarówno do technik malarskich, jak i rysunkowych. Wykorzystuje ona kolorowe sztyfty, które, w zależności od sposobu produkcji, mogą posiadać formę ołówków pastelowych, pasteli miękkich, twardych, olejnych, wodnych, kredowych, woskowych. W malarstwie europejskim funkcjonuje od wieku XV, ale największą popularność zyskała w wieku XVIII, wśród artystów specjalizujących się w portretach. Jako podobrazie wykorzystuje się pergamin, papier, płótno czy karton o matowej fakturze. Pastele nie wnikają w podłoże, ale pozostają na powierzchni, dlatego wymagają zabezpieczenia przed osypywaniem się. W czasach renesansu technika malowania pastelami służyła w głównej mierze do tworzenia szkiców przygotowawczych pod obrazy; jednym z przykładów takiego wykorzystania pasteli jest „Portret Isabelli d’Este” Leonarda da Vinci. W XVIII wieku pastele stają się niezależną techniką o malarskim walorze, którą docenili m. In. Maurice Quentin de La Tour, Rosalba Carriera czy Jean-Étienne Liotard. W XIX wieku zauważono kolejną zaletę tej techniki: łatwość pracy w plenerze, dlatego pastele pojawiają się w twórczości impresjonistów i szkoły z Barbizon. Wśród polskich artystów, prace pastelowe tworzyli Stanisław Wyspiański, Jan Rembowski, Stanisław Ignacy Witkiewicz oraz Leon Wyczółkowski. Jest to metal o żółtej barwie, charakteryzujący się dużą wagą, miękkością, ciągliwością oraz niską aktywnością chemiczną (złoto nie utlenia się ani w wodzie, ani na powietrzu). Jeszcze przed wynalezieniem pisma, złoto stanowiło środek płatniczy oraz surowiec wykorzystywany w jubilerstwie i rzemiośle artystycznym. W sztuce, złoto nadal wykorzystuje się do polichromowania różnych powierzchni. Występuje pod postacią delikatnych płatków, którymi pokrywa się rzeźby, obrazy, meble czy fragmenty architektury. Farba olejna to rodzaj farby powstała w wyniku zmieszania pigmentu z olejem roślinnym, często lnianym. Jest to wolnoschnąca technika wymagająca wiedzy, doświadczenia i praktyki. Farby olejne po raz pierwszy pojawiły się w starożytności na Dalekim Wschodzie, ale w Europie rozpowszechniły się w XV wieku, najwcześniej najprawdopodobniej we Flandrii. Szybko zyskały popularność ze względu na różnorodne efekty, które mogły być dzięki nim uzyskane – przede wszystkim świetlistość oraz wyrazistość kolorów. Farba olejna może być kładziona impastami, a więc grubymi warstwami, oraz laserunkowo. Laserunki to półprzezroczyste warstwy farby powstałe w wyniku rozcieńczenia ich dużą ilością wody, dzięki którym artysta może zmienić lub wydobyć odpowiedni ton niższych warstw obrazu. Ten klasyczny sposób nakładania cienkich warstw farby olejnej, spotykamy u flamandzkich oraz holenderskich artystów, takich jak Jan van Eyck, Rogier van der Weyden, Jan Vermeer czy Cornelis Gijsbrechts. Inną techniką jest alla prima, a więc nakładanie grubej warstwy farby swobodnym gestem malarskim, czasem bez szkicu przygotowawczego na płótnie, a czasem bazując jedynie na schematycznej kompozycji zaznaczonej pędzlem na podobraziu. Techniką alla prima posługiwał się Peter Paul Rubens oraz Anton van Dyck. Popularność farb olejnych spadła po połowie XX wieku, kiedy wielu artystów zwróciło się ku farbom akrylowym.

Podłożem tej pracy jest płótno. Jest to najpopularniejszy rodzaj podobrazia malarskiego, charakteryzujące się splotem płóciennym. Najczęściej do jego produkcji używa się włókien lnianych lub bawełny. Płótno może zostać naciągnięte na drewnianą ramę z blejtramu bądź przyklejone do deski drewnianej. Po zagruntowaniu płótna, jest ono gotowe do pokrycia kompozycją malarską.

Dzieło posiada charakterystyczne cechy utworu dla stylu ekspresjonizm. Obrazy ekspresjonistyczne cechuje duża emocjonalność i subiektywizm. Kierunek ten inspirował się również psychoanalizą oraz pierwszymi badaniami nad snem.

Tematem tej pracy jest portret. Portret pojawił się w starożytności, już wtedy podejmując próby psychologicznego ukazania modela. Jako samodzielne dzieło sztuki powrócił dopiero w późnym średniowieczu.

Wśród gamy kolorystycznej dominują kolory: czarny, złoty. W pracach impresjonistów nigdy nie spotakmy kolory czarnego. Stał się on natomiast dobitnym akcentem w sztuce współczesnej, stawiającej na minimalizm. Kolor złoty kojarzy się z bizantyjskim przepychem, dlatego będzie dla naszego wnętrza jak biżuteria.

Klimat obrazu opisać mozna jako: pasja, radość. Z nastrojem tym kojarzą się ciepłe kolory, takie jak czerwienie i pomarańcze oraz tematy związane z uczuciami i zmysłowością. Wbrew temu, co można sądzić, wywołanie radości u odbiorcy jest jednym z najtrudniejszych wyzwań artystycznych.