Edward Dwurnik

Edward Dwurnik to artysta urodzony 19 kwietnia 1943 w Radzyminie, zmarł 28 października 2018 w Warszawie - wybitny polski malarz i grafik, jedna z najbardziej rozpoznawalnych osobowości polskiej sztuki współczesnej. To jedyny polski artysta, któremu udało się odnieść międzynarodowy sukces przed transformacją (m.in. udział w "documenta 7" w Kassel w 1982 roku). To także - jedyny artysta, który niezależnie od uznania w kręgach profesjonalnych, stał się popularny we wszystkich środowiskach konsumentów sztuki. Niepokorny i prowokacyjny, zmienny i nieprzewidywalny, pełen diabelskiego poczucia humoru, do dziś budzi skrajne reakcje i poruszenie, także wśród twórców najmłodszego pokolenia.

W latach 1963-70 Edward Dwurnik studiował malarstwo, grafikę i rzeźbę na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Już w 1965 roku rozpoczął niezależny od toku studiów cykl rysunków i akwarel, a od 1966 obrazów olejnych "Podróże autostopem" - charakterystyczne widoki miast z lotu ptaka (kontynuowany do dziś). Od 1970 roku powstaje kilkanaście innych cykli malarskich, między innymi w latach 1972-1978 "Sportowcy" - jedna z najwyżej cenionych obecnie serii malarskich Dwurnika, ukazująca na poły karykaturalnie, na poły komiksowo bohaterów zwykłej PRL-owskiej codzienności. Wśród kolejnych cykli obrazów powstają dwie serie poświęcone tragicznym losom ludzi uwikłanych w historię: w "Drodze na Wschód" (1989-1991) Dwurnik upamiętnia ofiary stalinizmu, a w "Od Grudnia do Czerwca" (1990-1994) ofiary stanu wojennego w Polsce.

W twórczości Dwurnika można także znaleźć obrazy niezaangażowane, np. cykl "Błękitne" (lata 90-te) to pozbawione horyzontu, bliskie abstrakcji pejzaże morskie, a "Dwudziesty piąty" to barwne abstrakcje w technice action painting. Inne serie to m.in. "Portret" (od lat 70-tych), "Robotnicy" (lata 80-te), "Niech żyje wojna!" (1991-1993), "Niebieskie miasta" (od 1993), "Diagonalne" (od 1996), "Wyliczanka" (od 1996). W 2011 roku powstał album ze wszystkimi reprodukcjami cyklu "Sportowcy".

Poza malarstwem Dwurnik zajmował się grafiką i rysunkiem (zarówno autonomiczne serie, jak i ilustracje). Lubił projektować monumentalne kompozycje malarskie w przestrzeni publicznej. Stworzył rysunki i gwasze do filmów animowanych "Warzywniak,360 stopni" (2007r.) oraz "Oaza" (2009r.) w reżyserii Andrzeja Barańskiego. 

Powstało kilka filmów dokumentalnych o twórczości artysty, m.in: "Owoce Ziemi" (1977), "Portret z natury" (1984) i "Polska Nike" (1987) w reżyserii Andrzeja Szczygla oraz "Podróże Edwarda Dwurnika" (1995) Grażyny Banaszkiewicz.