Działacze i wyznawcy, 1980

Grafika o tytule "Działacze i wyznawcy" to praca z 1980 roku o wymiarach 22x30 cm. Jej autorem jest Zdzisław Lenart.

Praca wykonana została w technikach: serigrafia, technika własna. Jest to technika wynaleziona w starożytnej Japonii, zaś udoskonalona w czasach nowożytnych przez duet Yuzensai Miyasaki i Zisukeo Hirose. Polega ona na wykonaniu formy drukowej, a więc szablonu, który położony jest na drobno tkanej siateczce. Aby uzyskać odbitkę, należy przetłoczyć farbę drukarską przez matrycę. W Europie technika ta, zwana silk-screenem, została opatentowana przez Samuela Simona w 1907 roku. Swój rozkwit przeżywała w czasie I Wojny Światowej w Stanach Zjednoczonych, gdzie udoskonalił ją John Pilsworthy. Jest to indywidualna technika artystyczna, opracowywana w konkretnym warsztacie twórczym i dostosowana do potrzeb i wizji artysty.

Autor pracy wykorzystał jako podłoże papier. Jest to medium wykorzystywane jako podobrazie, stanowiące alternatywę dla płótna i deski. Papier, w zależności od rodzaju, pozwala na uzyskanie różnorodnych efektów. Ten o gramaturze 200 g/m2, o zwartej strukturze, i dużej chłonności, przeznaczony jest do farb akwarelowych, gwaszu, temper i tuszu. Innym typem papieru jest papier bezkwasowy, odporny na działanie czasu oraz promieni słonecznych. Z kolei ziarnisty papier o gramaturze 90 g/m2 może być wykorzystywany do rysunku kredkami, pastelami, sepią, węglem, sangwiną, ołówkiem. Papier jako podobrazie wykorzystywano od antyku; w średniowieczu powstawały na nim cenne miniatury oraz pierwsze projekty architektoniczne. W czasach renesansu stanowił podstawę szkiców koncepcyjnych, zaś od momentu wynalezienia druku stał się niezbędnym elementem do tworzenia grafiki. Współcześnie popularność zyskują aukcje dzieł sztuki na papierze; najdroższą papierową pracą sprzedaną na polskiej aukcji jest „Macierzyństwo” Stanisława Wyspiańskiego.

Pracę możemy zakwalifikować do styli: ekspresjonizm, figuratywne, realizm. Najważniejszymi przedstawicielami ekspresjonizmu w Polsce byli graficy skupieni wokół grupy artystycznej BUNT, a więc Stanisław Kubicki, Stefan Szmaj, Władysław Skotarek czy Jan Jerzy Wroniecki. Figuratywizm był dominującym typem kompozycji od starożytności aż do wieku dziewiętnastego, kiedy zaczęły pojawiać się nowe artystyczne tendencje zmierzające do coraz większej subiektywizacji wizji artystycznej na płótnie i w rzeźbie. Realizm to kierunek zakładający jak najwierniejsze odzwierciedlenie rzeczywistości widzialnej, wiernie podążający za grecką zasadą mimesis (naśladownictwa natury).

Tematem tej pracy są człowiek, portret, inne. Człowiek, który jest bez wątpienia najpopularniejszym motywem w sztuce od prehistorii aż do dziś. Postać ludzka występowała w niezliczonych kontekstach artystycznych: jako święty, w kostiumie mitologicznym, w scenach rodzajowych, salonowych, alegorycznych oraz wielu innych. Człowiek zajął również ważne miejsce w sztuce abstrakcyjnej, jednak obiektem zainteresowania stało się jego wnętrze – świadomość oraz percepcja. Portret pojawił się w starożytności, już wtedy podejmując próby psychologicznego ukazania modela. Jako samodzielne dzieło sztuki powrócił dopiero w późnym średniowieczu.

"Działacze i wyznawcy" wyróżnia się paletą kolorów wśród których występują: szary, czarny. Dużą zaletą szarości jest jej uniwersalność, dlatego sprawdzi się zarówno we wnętrzach nowoczesnych jak i staroświeckich. Czerń może tworzyć zaskakujące połączenie z czarnym, minimalistycznym wnętrzem bądź działać na zasadzie konstrastu, kiedy wprowadzimy ją do jasnej przestrzeni.

Klimat grafiki opisać mozna jako: niepokój, żywiołowość, inne. Niepokój jest osiągana przez dzieła sztuki oddziałujące na świadomość poprzez lęki pierwotne, np. Kompozycje ukazujące trudną do zidentyfikowania postać, stworzenia bez twarzy, ciemne kolory. Żywiołowość mogą wywoływać dzieła sztuki o wibrujących barwach i dynamicznych liniach.