Nieuchronność klęski, 2020

Nieuchronność klęski, 2020, olej na płótnie, 81 x 60 cm

Rok 2020 zmienił nasze życie na całym świecie. Pandemia COVID-19, a wraz z nią wiele dramatów i zwątpień ludzkich. Samotni i zestresowani, dodatkowo jeszcze bardziej zmęczeni nową sytuacją czuliśmy się niepewnie. Ciągłe czekanie, przekładanie wszelkich planów na później i wielka niewiadoma co przyniesie kolejny dzień. Na domiar złego ciągła myśl w głowie jak przetrwać w czasach chaosu. Skutki izolacji społecznej odbiły się na zdrowiu psychicznym wielu osób. Czyżby lekarstwo okazało się gorsze niż choroba? Ponadto widoczne wpadki i absurdy polityczne w kraju, które skutkowały wielokrotnie buntem społeczeństwa i strajkami nie pomagały w zachowaniu spokoju. Każdy żył z dnia na dzień, czekając na normalne życie. Nadal przyszłość stoi pod znakiem zapytania. Czy wróci taki sam porządek świata jak sprzed pandemii? Na to musimy jeszcze trochę poczekać, a aktualnie radzić sobie z teraźniejszością.

Mając świadomość ograniczeń co do podróży, zrodził się pomysł w rozwiązaniu malarskim w pracowni. Cykl abstrakcyjnych wielkoformatowych obrazów Czerwona Plaża jest odwzorowaniem tęsknot i wspomnień za wakacjami w dalekie destynacje, wyróżniające się niezwykłością krajobrazu z energetycznymi kolorami. Zwrócenie uwagi na piękno, bogactwo i różnorodność form natury włoskiego wybrzeża czy dubajskich terenów pustynnych. Tęsknota za normalnym, dawnym życiem i beztroską spontanicznych decyzji wyjazdowych oraz licznych rozrywek.  

Było gorące lato, a więc pomieszczenia pracowni również wypełnione były po brzegi ciepłem. W tle brzmiało głośne orientalne techno. Wszystkie płótna znajdowały się na barwnej powierzchni - podłodze. Wokół nich ja, biegająca boso rozlewałam z rozmachem farby na płótno, zerkając na błękit nieba i palące słońce wkradające się do pracowni. To było coś w rodzaju przemyślanej improwizacji (...)

Obraz z wyrazistą fakturą, spękaniami i wysokimi impastami jest zabezpieczony werniksem błyszczącym. Praca jest podpisana na odwrociu i nie wymaga oprawy.

"Nieuchronność klęski" - obraz jest dziełem z 2020 roku I charakteryzuje się wymiarem 60x81 cm. Autorem jest Iwona Jabłońska.

Praca wykonana została w technikach: akryl, akwarela, olej, technika własna, inne. Jest to rodzaj farby opatentowany w Niemczech w 1934 roku, początkowo wykorzystywany w przemyśle i do prac remontowych (malowano nią elewacje budowli w morskim klimacie); jako medium artystyczne rozpowszechnił się od lat 50-tych XX wieku i szybko zyskały popularność ze względu na łatwość operowania nimi, niską cenę, szybki czas schnięcia oraz żywe kolory. Akryle można stosować na dowolnym podłożu – drewnie, metalu, płótnie, papierze, kartonie, szkle. Nie jest to medium wymagające wiedzy i praktyki w takim stopniu, jak ma to w przypadku farb olejnych, dlatego farby akrylowe poleca się początkującym adeptom sztuk pięknych. Akryle pozwalają na nakładanie warstw cienkich, laserunkowych, jak i impastowych. Mogą występować jako płyn lub żel w tubkach. Można spotkać je w twórczości artystycznej Andy’ego Warhole’a, Tadeusza Dominika, Basquiata czy Edwarda Dwurnika. Jest to technika wykorzystująca farby wodne, zwane akwarelowymi. Znana już w starożytnym Egipcie, zaistniała jednak w świadomości artystycznej dopiero w czasach renesansu. Niezwykle popularna w XIX wieku, kiedy stosowano ją jako szybką technikę doskonale sprawdzającą się w warunkach plenerowych. Akwarele posiadają mocno rozcieńczone w wodzie pigmenty, przez co dają efekt półprzezroczystych plam barwnych na podłożu (zwykle papierowym, szybko wchłaniającym wodę). Uzyskana kolorystyka jest delikatna i pastelowa, dlatego akwarele stosuje się najczęściej do malowania pejzaży oraz subtelnych portretów. Technika ta wymaga dobrego warsztatu artystycznego, gdyż uniemożliwia wykonywanie retuszy i poprawek. Przy malowaniu akwarelą nie stosuje się białego koloru, traktując prześwitujące przez warstwę farby podłoże papierowe jako część kompozycji kolorystycznej. Istotne jest odpowiednie przygotowanie kartki papieru przed przystąpieniem do malowania – należy ją namoczyć, a następnie pozostawić do wyschnięcia, przypinając ją pinezkami do płaskiej powierzchni. Po wyparowaniu wody, papier zyska naprężenie i nie będzie się marszczył w czasie nakładania farby akwarelowej. Artystami mistrzowsko posługującymi się akwarelą byli Albrecht Dürer, Hans Bol, Thomas Gainsborough, J. M. W. Turner, Eugène Delacroix, Julian Fałat oraz Stanisław Masłowski. Farba olejna to rodzaj farby powstała w wyniku zmieszania pigmentu z olejem roślinnym, często lnianym. Jest to wolnoschnąca technika wymagająca wiedzy, doświadczenia i praktyki. Farby olejne po raz pierwszy pojawiły się w starożytności na Dalekim Wschodzie, ale w Europie rozpowszechniły się w XV wieku, najwcześniej najprawdopodobniej we Flandrii. Szybko zyskały popularność ze względu na różnorodne efekty, które mogły być dzięki nim uzyskane – przede wszystkim świetlistość oraz wyrazistość kolorów. Farba olejna może być kładziona impastami, a więc grubymi warstwami, oraz laserunkowo. Laserunki to półprzezroczyste warstwy farby powstałe w wyniku rozcieńczenia ich dużą ilością odpowiedniego rozpuszczalnika, dzięki którym artysta może zmienić lub wydobyć odpowiedni ton niższych warstw obrazu. Ten klasyczny sposób nakładania cienkich warstw farby olejnej, spotykamy u flamandzkich oraz holenderskich artystów, takich jak Jan van Eyck, Rogier van der Weyden, Jan Vermeer czy Cornelis Gijsbrechts. Inną techniką jest alla prima, a więc nakładanie grubej warstwy farby swobodnym gestem malarskim, czasem bez szkicu przygotowawczego na płótnie, a czasem bazując jedynie na schematycznej kompozycji zaznaczonej pędzlem na podobraziu. Techniką alla prima posługiwał się Peter Paul Rubens oraz Anton van Dyck. Popularność farb olejnych spadła po połowie XX wieku, kiedy wielu artystów zwróciło się ku farbom akrylowym. Od lat 70-tych, technika własna staje się najlepszym opisem dla dzieł artystycznych z nurtu instalacji – często wykorzystuje ona bowiem oryginalne rozwiązania techniczne, sięgające nie tylko do materialnego rezerwuaru, ale również mediów.

Podłożem tej pracy jest płótno. Jest to rodzaj tkaniny o splocie płóciennym, które charakteryzuje się szerokim zastosowaniem. W przypadku warsztatu artystycznego, płótno występuje w charakterze podobrazia: może zostać rozpięte na listwach drewnianych, tworząc blejtram, lub zostać umieszczone na desce. Kompozycję malarską umieszcza się na płótnie uprzednio zagruntowanym.

Pracę możemy zakwalifikować do styli: abstrakcja, ekspresjonizm, minimalizm, realizm. Najbardziej znanymi twórcami kompozycji abstrakcyjnych byli Piet Mondrian, Jackson Pollock, Paul Klee, Kazimierz Malewicz, Lucio Fontana. Najsłynniejszymi polskimi ekspresjonistami byli artyści należący do grupy BUNT, działającej przed II wojną światową. Minimalizm powstał na gruncie modernistycznych eksperymentów formalnych, które dążyły do mocnego ograniczenia środków plastycznych. Realizm wiernie przedstawiający rzeczywistość, stanowił oficjalne założenie Akademii Malarstwa i Rzeźby w całej Europie a rozwinięciem tego stylu stał się hiperrealizm, niezwykle szczegółowo odzwierciedlający rzeczywistość.

Przewodnie tematy pracy to: abstrakcja, fantastyka, pejzaż. Fantastyka, która charakteryzuje się wykorzystaniem motywów sennych, nierealnych oraz baśniowych. Może ona przyjmować formy odnoszące się literackich toposów, wizji futurystycznych czy indywidualnych fantazji autora. W przeszłości pejzaż był jednym z głównych motywów prac w Akademiach Malarstwa i Rzeźby. Funkcjonował w mitologicznym, alegorycznym kontekście a jego potencjał został odkryty przez niemieckich romantyków, których prace odzwierciedlały marzenia i niepokoje człowieka.

"Nieuchronność klęski" wyróżnia się paletą kolorów wśród których występują: brązowy, czerwony, pomarańczowy, żółty, szary, wielokolorowy. Jeżeli poszukujemy dzieła sztuki, które wizualnie dopasuje się do jasnego, kremowego wnętrza, barwa brązowa z pewnością okaże się strzałem w dziesiątkę. Obraz lub rzeźba o czerwonej barwie będzie główną gwiazdą w naszym wnętrzu, zwracającą uwagę wszystkich wizualnych odbiorców. Pomarańczowy, który jest chętnie wykorzystywany przez postimpresjonistów do przełamania zbytniego realizmu kolorystycznego dzieła malarskiego. W zależności od odcienia, kolor żółty doskonale współgra zarówno z zimnymi, jak i ciepłymi barwami. Dużą zaletą szarości jest jej uniwersalność, dlatego sprawdzi się zarówno we wnętrzach nowoczesnych jak i staroświeckich. Mieszana kolorystyka prac charakteryzowała kolorystów, fowistów, impresjonistów oraz ekspresjonistów. Dzisiaj często spotykamy takie rozwiązanie w dziełach z nurtu street art oraz instalacjach artystycznych podejmujących problem optyki i percepcji.

Autor dzieła utrzymał je w nastrojach które opisać możemy jako melancholia, niepokój, radość, żywiołowość. Dzieła sztuki o zgaszonych barwach, przedstawiające jesienne krajobrazy bądź postacie ludzkie pogrążone w zadumie wywołują melancholię. Niepokój można osiągnąć poprzez kompozycje o złowieszczym charakterze w zestawieniu z czerwienią, czernią i szarością. Radość, którą wywołują jasne kolory, dekoracyjne linie i motywy takie jak ludzie, natura oraz zwierzęta. Żywiołowość, którą osiąga się poprzez wibrującą kolorystykę oraz emocjonalne tematy malarskie i rzeźbiarskie.